Die verwysings in die media na 'n moontlike oorlog teen Iran het die laaste tyd ietwat afgeneem. Beteken dit dat die waarskynlikheid van so 'n oorlog ook afgeneem het, of is dit net die stilte voor die storm? In hierdie essay wys ek daarop dat daar 'n hele paar dinge is wat eers in plek moet wees voordat die Weste by so 'n oorlog betrokke sal raak. Maar wanneer dit gebeur, kan ons verwag dat dit maklik tot 'n wye Midde-Oosterse oorlog kan uitkring.
Daar was momente in die geskiedenis wat altyd onthou sal word omdat dit so ironies was. Een daarvan is die verwysing van die destydse Britse eerste minister Neville Chamberlain op 30 September 1938 na "vrede vir ons tyd". Dit was kort nadat die belangrikste Europese moondhede en Nazi Duitsland die Munich Ooreenkoms gesluit het, waarvolgens hulle die Nazi's tegemoet gekom het met hul instemming tot die anneksasie van Sudetenland in Tsjeggo-Slowakye. Binne 'n jaar daarna het die Tweede Wêreldoorlog uitgebreek.
Daar geld vandag 'n baie soortgelyke situasie. Nadat die spanning met Iran in die eerste paar maande van 2012 aansienlik toegeneem het, het die groot moondhede (Ses Nasies) intussen hul gesprek met Iran rondom die land se atoom verrykingsprogram hervat. Die eerste gesprek het op 14 April in Istanbul in Turkye plaasgevind en die volgende byeenkoms is op 23 Mei in Bagdad in Irak. Dit lyk of hulle die Irannese op 'n manier probeer tegemoet kom - soos die Europese moondhede destyds met die Nazi's. Barak Obama is gewoon die hedendaagse Chamberlain wat agteroor buig om 'n oorlog te probeer vermy. Die kaarte is egter baie swaar teen enige vreedsame oplossing gelaai. Die kans dat so 'n oorlog gaan uitbreek is baie groot - al wat dit teëhou is die feit dat die wêreldsituasie (vanuit 'n Westerse perspektief) nog nie heeltemal vir so 'n oorlog gereed is nie.
Waarom is so 'n oorlog bykans onafwendbaar?
Die enkele belangrikste rede vir so 'n oorlog is seker dat Israel die Irannese verrykingsprogram as 'n eksistensiële bedreiging beskou. Dit beteken dat die Israeli's van mening is dat hierdie program tot die kernbewapening van Iran kan lei, wat die toekomstige voortbestaan van Israel sal bedreig. Die Israeli's verwys in hierdie verband na die Nazi holokarst - die eerste minister Benjamin Netanyahu het reeds genoem dat hy sal toesien dat so iets nie weer gebeur nie. Die Israeli's sal nie enige kanse met hul eie voortbestaan as 'n volk in die land Israel neem nie.
Die Israeli's wys daarop dat die Irannese leiers al verskeie dreigemente in hierdie verband gemaak het - op Sondag 20 Mei het die militêre stafhoof, Maj. Gen. Hassan Firouzabadi, weer tydens 'n toespraak aan 'n verdedigingsbyeenkoms gesê: “The Iranian nation is standing for its cause and that is the full annihilation of Israel". Die Irannese het ook 'n tyd gelede dit reggekry om 'n verrykkingsgraad van 20% te bereik (wat beteken dat verryking vir wapendoeleindes binne hul bereik is). Voorts is hulle baie sku om met die Internasionale Atoomenergie Agentskap (IAEA) saam te werk - veral wat hul ondergrondse fasiliteit by Parchin betref. Die Israeli's is van mening dat die Irannese vir tyd speel in 'n poging om alle bewyse van kern-verwante ploftoetse daar te verwyder. Verder is hulle bekommerd oor die ander ondergrondse fasiliteit by Dasht e-Kavir (Groot Sout Woestyn). Die Irannese bedreiging het oor die jare toegeneem en is nou op 'n stadium waar dit 'n wesentlike gevaar vir Israel kan inhou.
Ons moet egter nie die Israelse bedreiging los van die groter prentjie sien nie. Israel se belange is ten nouste met die Anglo-Amerikaanse belange verweef. Ons kan eintlik van die Anglo-Amerika-Israel belange praat. Die belangrikste rede waarom die Engelse destyds tot die Israeli's se vestiging in die land Israel toegestem het (die Balfour Verklaring), was omdat dit 'n eenvoudige manier was om 'n permanente vastrap plek vir hul eie belange in die Midde-Ooste te verseker. Vanuit 'n geopolitieke perspektief was dit 'n briljante skuif.
Die Anglo-Amerikaners het deur die eeue hul belange deur vrede sowel as oorlog bevorder. Hulle werk volgens 'n langtermyn plan waarvolgens hulle hul finansiële belange deur opeenvolgende oorlog en vredesiklusse bevorder (sien die artikel wat ek op 8 Januarie 2012 op hierdie blog gepos het, "Is 'n Irannese Oorlog op hande? - 'n ondersoek na oorlog en vredesiklusse"). My studie van historiese oorlog en vredesiklusse dui daarop dat ons rondom die jaar 2014 'n baie groot oorlog teen Iran kan verwag (Hierdie datum is op die 4 oorlog en vredesiklusse van die vorige 100 jaar gebaseer). Die rede waarom Iran (saam met Sirië) vir hierdie oorlog op gelyn word, is nie net omdat hulle 'n eksistensiële bedreiging vir Israel inhou nie, maar ook omdat hulle 'n kritiese bedreiging vir die Anglo-Amerikaanse belange in die Islamitiese Midde-Ooste inhou. Sulke oorloë volg tipies wanneer daar 'n kompeterende moondheid is wat die Anglo-Amerikaanse belange ernstig bedreig.
As dit sou gebeur dat Islamitiese groepe regdeur die gebied waar die Arabiese Lente voorgekom het met Iran affilieer, sal hulle die Weste effektief uit daardie gebied kan uitsluit. Maar nou word die hele Sunni-groepering onder die Moslems (die Moslembroeder-groepe ingesluit) in effek in 'n losse alliansie teen die Iran-Sirië-Hezbollah groepering betrek (sien die artikel wat ek op 27 Februarie 2012 op hierdie blog gepos het: "Die Siriese konflik verdeel Israel se vyande"). Dit beteken dat bykans die hele Moslem wêreld (die Midde-Oosterse Sunni groepering) gedwing word om met die Weste saam te werk omdat hulle Iran as 'n vyand beskou - hoofsaaklik omdat Iran die Siriese regering teen die rebelle ondersteun. Dit is waarom dit so belangrik is dat die aanloop tot so 'n oorlog reg "bestuur" word om te verseker dat die Weste nie net as beskermers van Israel optree nie, maar ook van die Sunni Moslems (soos hulle in Libië gedoen het). So 'n oorlog sal baie van die lande waar die Arabiese Lente plaasgevind het, in 'n meer permanente alliansie met die Weste betrek.
Daar is ook ekonomiese redes vir so 'n oorlog. Soos ek in die genoemde artikel oor oorlog en vredesiklusse aantoon, het al die groot oorloë oor die afgelope eeu groei in die Westerse ekonomieë gestimuleer. Al hierdie oorloë het dan ook op 'n periode van ernstige ekonomiese insinking gevolg. Die oorlogsfase begin met 'n groot finansiële krisis en gepaardgaande resessie/depressie (oor die afgelope eeu: 1907-8, 1929-33, 1957-58, 1980-82), gevolg deur 'n periode van ekonomiese stagnasie en 'n verdere resessie, waarna die oorlog uitbreek. Die mees onlangse siklus het duidelik met die ekonomiese krisis en "groot resessie" van 2008-9 begin. Verskeie Europese ekonomieë is tans besig om 'n verdere resessie in te gaan (sommige is al lankal daarin) en die kans is goed dat dit die VSA ekonomie kan aftrek. Dit is tipies wanneer ons die volgende oorlog kan verwag.
Wat moet eers in gereedheid gebring word?
Daar is egter baie dinge wat eers in gereedheid gebring moet word voordat die Weste met so 'n oorlog gemaklik sal wees. Ek gaan gewoon 'n aantal daarvan kortliks toelig:
1. Die belangrikste gevaar vir die Westerse belange is dat 'n Israeliese aanval teen Iran die Moslem wêreld teen Israel sal verenig. Dit is waarom die VSA baie sterk daaroor voel dat so 'n aanval binne die raamwerk van breër alliansie plaasvind wat nie alleen NAVO nie, maar ook belangrike Moslem lande soos Katar, die Verenigde Emirate en selfs Saoedi-Arabië insluit. Dit is ook die rede waarom die VSA so by Israel aanhou om die vredesproses met die Palestyne aan die gang te kry - al bereik hulle nie enige resultate nie. Dit temper die negatiewe sentiment jeens Israel. Dit is dan ook opvallend dat Benjamin Netanyahu vroeg in Mei die Kadima party by sy regerende alliansie ingesluit het (nadat Kadima net twee weke te vore van leierskap verwissel het). Sy vorige alliansie vennote het nie aan hom veel ruimte vir sulke onderhandelinge gegee nie - die Kadima party daarenteen, is sterk op vrede met die Palestyne gefokus.
Die nuwe alliansie plaas Israel in 'n uitstekende posisie om 'n aanval op Iran te loods. Dit is nie alleen die breedste regerende alliansie in Israel se geskiedenis nie (wat 'n baie stabiele regering beteken), dit sluit ook drie vorige stafhoofde van die Israeli weermag in, naamlik Ehud Barak (minister van verdediging), Shaul Mofaz (visie eerste minister - die Kadima leier) en Moshe Yaalon (minister van strategiese belange). Shaul Mofaz is nou verantwoordelik om die Palestynse weerstand teen die vredesproses af te breek en dit weer aan die gang te kry.
2. Dit is belangrik dat Hamas, die Moslem groep wat die Gaza gebied (direk suid van Israel) regeer, verder van die Iran alliansie vervreemd raak. Alhoewel Hamas hulleself tot onlangs nog primêr ten opsigte van hul vyandskap met Israel gedefinieer het, het die Siriese konflik hulle gedwing om van posisie te verander. Hulle steun nou die Siriese opposisie teenoor die regering wat op hul beurt deur die Irannese ondersteun word. Die rede vir hierdie verandering is dat die Siriese opposisie die Siriese Moslembroeders insluit wat soos Hamas 'n uitvloeisel van die Egiptiese Moslembroeders is. Daar is selfs berigte dat die Moslembroeders, wat 'n groot invloed in die Siriese Nasionale Raad het (wat as 'n buitelandse spreekbuis vir die opposisie optree), nou aktief met die bewapening van die Vrye Siriese Weermag begin het.
Daar is verskillende dinge wat Hamas na die middelgrond dwing. Nadat die verhouding tussen Iran en Hamas onlangs begin agteruit gaan het, het die Irannese begin om die Islamitiese Jihad, 'n ander groep in die Gaza gebied, van wapens te voorsien. Hamas bevind hulle dus nie meer aan die ekstreme end van die spektrum nie. Die pragmatisme van die ander Broeders groepe (veral die in Egipte, Tunisië en Sirië), dien ook as voorbeeld vir Hamas. Verder begin Hamas en Fatah, die ander Palestynse groep wat oor die Wesbank heers, ook al nouer saamwerk en daar is 'n moontlikheid dat hulle ooreenkoms om voor die einde van die jaar 'n verkiesing te hou, sal realiseer. Dan sal Hamas nie meer die absolute heerser in die Gaza gebied wees nie. Dit beteken dat Hamas, soos die ander Broeders groepe in die lande waar die Arabiese opstande suksesvol was, as 'n normale politieke party binne 'n demokratiese bestel sal begin funksioneer.
3. Die lande waar die Arabiese opstande plaasgevind het, moet stabiele regerings hê. Stabiele regerings sal verseker dat daar nie groepe in daardie lande is wat vryelik opereer en in staat sal wees om die anti-Iran alliansie te destabiliseer nie. Dit is veral waar van Libië waar daar in Junie 'n verkiesing gehou word. Verkiesings is egter nie genoeg nie; dit moet regerings wees wat 'n demokratiese bestel onderskryf, wat in staat is om daardie lande effektiewelik te beheer en bereid is om (vanuit 'n Westerse perspektief) met Westerse lande saam te werk. In Tunisië is daar reeds 'n stabiele regering wat grotendeels pro-Westers is. In Egipte is daar al parlementêre verkiesings gehou. Alhoewel die Islamiete omtrent 70% van die setels gewen het, het die parlement nie veel uitvoerende mag nie. Die presidensiële verkiesings is op 23 en 24 Mei, met die tweede rondte op 16 en 17 Junie.
4. Die Siriese konflik polariseer die Moslem wêreld. Hoe langer dit voortduur, hoe meer sal die Moslem lande waar die Arabiese opstande plaasgevind het - waar die Islamitiese partye (en veral die Moslembroeder groepe) oor die algemeen baie steun geniet - in 'n anti-Iran groepering gekonsolideer word. Dit beteken dat dit in die Westerse belang is dat die konflik solank moontlik uitgerek word. Sodra die omringende lande uiteindelik wel direk by die konflik betrokke raak (deur bv. buffersones), is die moontlikheid groot dat dit in 'n wyer Midde-Oosterse oorlog kan uitkring waarin lande soos Iran, Turkye, Katar, Saoedi-Arabië (en dalk Egipte, Tunisië en Libië) asook NAVO betrokke is. Selfs Rusland kan indirek (selfs direk?) daarby betrokke raak. So 'n oorlog sal die anti-Iran groepering redelik suksesvol binne 'n permanente alliansie met die Weste kan intrek.
Soos die Siriese konflik voortsleep, sal die twee opponerende Siriese groepe - wat hulle by die rebelle of die regering skaar - ook al duideliker uitkristaliseer. Die Siriese opposisie, wat redelik verdeeld is, sal moet begin saamwerk om 'n meer verteenwoordigende liggaam daar te stel met wie die "Vriende van Sirië" kan saamwerk. Daar is sommige onder die opposisie wat van mening is dat die invloed van die Moslembroeders in die Siriese Nasionale Raad te groot is en dat hulle Sirië op 'n ondemokratiese wyse sal regeer as hulle aan bewind kom. Hulle is ook bang dat die Sunni's wraak op die regerende Alawiete sal neem. Hoe dit ook al sy, dit lyk of die Vrye Siriese Weermag die afname in geweld tydens die pogings om die VN-plan van Kofi Annan te implementeer, gebruik om beter te organiseer en te bewapen. Die Internasionale Rooi Kruis is van mening dat die konflik in dele van Sirië reeds as 'n burgeroorlog geklassifiseer moet word. Dit beteken dat die Siriese konflik waarskynlik nog lank sal voortduur - tot die Weste gereed is om betrokke te raak.
5. Daar is verskeie algemene dinge wat hierby gevoeg kan word. So is daar die Israelse en NAVO se missielskilde wat al funksioneer, maar nog nie ten volle operasioneel is nie. Die Israeli's het hul nuut opgerigte skild 'n paar weke gelede getoets toe die Islamitiese Jihad Israel met missiele bestook het en dit was besonder suksesvol. Die VSA sal verder ook graag hul betrokkenheid in Afganistan wil afskaal voordat so 'n oorlog uitbreek (hul huidige betrokkenheid duur tot 2014). Op die afgelope NAVO vergadering is daar dan ook besluit dat die Afgaanse troepe vanaf mid-2013 die leiding in alle operasies sal begin neem.
En dan is daar natuurlik die VSA presidentsverkiesing in November. Dit is baie onwaarskynlik dat president Obama, wat homself as iemand voorhou wat vrede eerder as oorlog voorstaan, voor die verkiesing by 'n oorlog teen Iran betrokke sal raak. Alhoewel hy daarna meer gewillig sal wees, is die waarskynlikheid vir 'n oorlog baie groter as die Republikeinse kandidaat (waarskynlik Mitt Romney) die verkiesing in November wen. Laastens is daar die Westerse olieboikot teen Iran waarvolgens lande wat Irannese olie invoer tot 28 Junie tyd het om ander verskaffers te vind. Dit sal hopenlik die impak van so 'n oorlog op die olieprys verminder.
Slot
Alhoewel die konflik met Iran die laaste tyd al minder in die nuus was, is die Weste onverpoosd besig om hulle op so 'n moontlike oorlog voor te berei. Die VSA het die laaste tyd aan verskeie oorlogsoefeninge in die Middellandse See, Jordanië (langs die Siriese grens) en elders deelgeneem. Daar is ook baie ander dinge wat stadig maar seker in plek skuif sodat die Westerse belange deur so 'n oorlog bevorder kan word. Die heel belangrikste is seker om te verseker dat 'n wye Sunni-Moslem groepering van regoor die Midde-Ooste (en Noord-Afrika) by so 'n alliansie teen Iran ingesluit word.
Die hernude pogings om 'n ooreenkoms met Iran oor hul atoom verrykingsprogram te bereik, het wel die situasie ietwat getemper, maar ons moet dit waarskynlik in dieselfde lig sien as die destydse pogings om 'n kompromis met Nazi Duitsland te bereik. Dit is onwaarskynlik dat daar "vrede vir ons leeftyd" sal wees. Alhoewel niemand die toekoms kan voorspel nie, lyk dit so al of daar 'n baie groot oorlog op pad is.
Skrywer: Dr Willie Mc Loud (http://www.wmcloud.blogspot.com/)
Sunday, 20 May 2012
Tuesday, 1 May 2012
Faith and reason - finding the balance.
God laid a great task upon humans -
to integrate the practical experience of their faith
with the prevalent intellectual perspective of the world.
Since the early days of Christianity, there were two clearly identifiable streams present, namely those who practised an essentially existentialist faith and those who accentuated the reasonable aspect of their belief. The first group had their roots in the early Jewish church and accentuated a practical intimate experience with God. The second had its roots in the Greek, especially Platonic, philosophy and used a more rational approach towards believing. To this day these currents are visible in Christianity. Today, more than before, it is a great challenge for Christians to integrate their faith with reason. How could they accomplish this? In this essay, I discuss the possibilities for doing so.
An existentialist faith
What is existentialist faith? It a trust in God which is practised and experienced in all aspects of daily life. This faith normally flows from a particular commitment to God. For such believers, this is a way of life - spirituality is at the centre of their whole existence. For them, it makes little sense to speak about spirituality if you do not experience it. The heart of spirituality is experience - the experience of God and his presence in a very intimate, intuitive way. This practical experience of Christian living is described by the Danish philosopher Søren Kierkegaard (1813-1955), who accentuated his existential faith - at a time when rationality was overshadowing all other aspects of human life. From an existentialist point of view, science will never be able to give final answers. All knowledge is provisional - but faith is grounded in God.
This existential faith includes the desire to make a difference (it is, in fact, a very basic human desire). In a Christian context, this manifests itself primarily as the desire to bring others to faith in Christ. To share one's experience and motivate others to also commit themselves to God. Although there is a way in which this could be done on a purely existential level, these believers typically find themselves confronted by a barrier - most people do not easily believe if they are not convinced. They must believe that the Biblical message is trustworthy (see Paul's writings in this regard in Romans 10:14; 1 Tim. 1:15; also Mark 4:12). And to be convinced - especially in the present scientific era that we live in - these Christians need to argue, to use reason, to convince others. Although they ground their faith in an existential relation with God, they need reason to bring others to a similar faith. Like Paul, when he argued with the Greek philosophers in Athens.
Since most of these existential believers do not accentuate reason - for them it is not really important what science thinks - this aspect of their humanness is not very well developed. Having feelings of uncertainty result in them seeing the world around them, which operates for the most part according to reason, as a threat - even as a danger. To reinforce their faith, to guard their views against arguments that they are not able to answer, these believers use all sorts of rules and laws to protect themselves and their community against the outside world - which often results in them leading very legalistic lives. And this strategy is indeed very effective in protecting them against arguments from atheistic thinkers like Richard Dawkins - they do not read such books or watch movies [1].
But this strategy is not particularly successful in convincing other people to commit to such an existential faith. For outsiders, their arguments are typically not convincing enough and the legalistic practice of their faith pushes them away. For these reasons such groups normally decline numerically in a scientifically oriented world. In those parts of society where people are not really well educated, a strategy of promoting existential faith through, for example, "signs and wonders", could still yield good results. But this is becoming an ever smaller part of society. Another strategy, one born of desperation, is to work and pray for a religious revival which is probably the most dramatic expression of existential faith. This is surely a good ideal, but these are very scarce nowadays.
An intellectual belief
What is "intellectual belief"? This is a set of religious convictions which grow out of intellectual reasoning. During earlier epochs, when the ancient worldview was still prevalent, intellectual Christians used reason not only to formulate their belief but also to argue for it against the prevalent non-Christian views of the time. Many of the early Christian fathers were educated in Greek philosophy. This led to the rise of Christian philosophy - especially of the Augustinian (derived from Platonic philosophy) and Thomist (referring to Thomas Aquinas and derived from Aristotelian philosophy) varieties. With the rise of science - the rational-empirical study of things which requires physical proof - it became clear that it is impossible to prove the existence of God. But the philosopher Immanuel Kant (1724-1804), himself a Christian, argued that there are certain limits to pure reason - that is, to what extent pure reason can arrive at real (empirical) knowledge [2]. And this allows for faith to exist next to reason. Although we could rationally argue for our faith, we will never be able to prove it in any scientific sense.
For the intellectual Christian, it is nonetheless important to find a rational basis for his or her faith. They do not have a problem to accept the basic scientific views about the world, although they reject the view that science has (or will ever have) all the answers. We find these Christians - mostly Christian philosophers and theologians - often in debates with atheists. They try to show that Christianity is compatible with the scientific worldview. They try to convince people in the wider public space about the viability of present-day Christianity. And we do find that some intellectuals, struggling to reconcile the Christian belief in which they were brought up with the scientific worldview (or post-modern worldview for that matter), eventually settles for some form of that belief to which they can adhere to.
Since "belief" is in some sense the balance between faith and reason, these Christians end up with a form of intellectual belief. They are able to reconcile their Christian views with the current scientific worldview, but their focus on reason often draw them away from any true experimental faith. In this regard they experience a problem in their desire to make a difference, namely that convincing people intellectually is not enough to bring them to faith in God; if people do not see the practical experience of Christian living, they will not easily commit to it. Although the reasonableness of the Christian faith is important to bring people to that faith, it is not enough - what is also needed is the experience of faith in a personal and powerful way.
A reasonable faith
It seems that the most rewarding form of Christian life is when faith and reason are both fully part of our lives. It is not only rewarding in the sense that such a person can experience the joy of practical faith in the framework of intellectual integrity but also in the sense that such a person could be successful in his or her existential desire to make a difference. Although we understand that all human knowledge is partial and temporary, we also know that people's intellect requires convincing them of the trustworthiness of the Christian faith. At the same time, their spiritual needs require a grounding in practical faith. But how is this balance accomplished in us?
During the modernist epoch, some thinkers not only expressed dismay at the over-accentuation of reason but also argued for some synthesis between opposites. One can think of Friedrich Nietzsche (1844-1900), who expressed his rejection of the non-existentialist reason-dominated state-Christianity of his time in a powerful way. He proposed a synthesis of the "Apollonian" (rational) and "Dionysian" (non-rational, unconscious, including intuition). Nietzsche accentuated the instinctive drives within the framework of the "Dionysian"; it is passion that drives this synthesis. Later Carl Jung (1875-1961) also formulated his theories on the synthesis of "consciousness" (rational) and "unconsciousness" (non-rational, including intuition). It is interesting that these men saw themselves as philosopher/scientist-psychologists. This shows their deep conviction that the intellect should be integrated with the more basic aspects of our existence, leading to "wisdom" (Nietzsche) or a "deeper consciousness"/an integrated self (Jung) [3].
These insights are valuable to Christian living. Both the intellect and the deeper non-rational faculties should be integrated to form a "complete" person. Reason and intuition (faith is intuitive trust) are not disconnected faculties - they are interconnected in a fundamental way so that their development and integration into a balanced harmony forms part of the process of spiritual growth. Their interconnectedness is clearly manifested in Christian life - our rational arguments about God are grounded in the intuitive trust in God's supernatural revelation in Scripture and in Jesus Christ, whereas our intuitive experience of God is grounded in our rational notions about God's existence and His workings in humans. It is only when both the intellect and the inner intuitive experience of God are synthesized, that the ideal of the Christian who is both "wise" and "spiritual" could be realized. It is only when the church accentuate both the practical experience of existential faith as well as intellectual excellence that it will have a real and lasting impact on society.
The desire to make a difference, the passion to be useful to God, should be present if we want to grow towards wholeness - this brings value and meaning to our lives. In each of us, this passion manifests itself in a different vocation, leading us along different routes. The details of the route to wholeness differ for everyone - no two persons follow the same route. It is a lifelong journey, which is never fully accomplished. There could be times when the apparent conflict between faith and reason will lead one into the dark valley of doubt. It is important, however, to keep the practical experience of faith alive. It implies that one should keep praying - even when one feels no desire to do so. This kindles the flame of faith - even in the darkest hours of the intellectual struggle about one's faith. During this time we gain insights (maybe some metaphor that comes to mind will be of value) that enable us to overcome. With these insights we can sensibly integrate our faith with our reasoning, allowing the process of growth to proceed.
With intellectual growth comes freedom from all the many rules and regulations of legalistic faith, but this freedom is contained within the boundaries of a spiritual relationship with God. With spiritual growth comes the deeply personal intuitive knowledge of God that enables us to overcome and be victorious in all circumstances. As we develop our own perspectives, the potential for conflict with long-held communal views will force us to involve others in our own process of growth - some will resist change, but others will accompany us on the journey.
With time each one of us should develop into "spiritual-wise" persons who could contribute in a unique and special way to the growth of the Christian community where we are active. In this way, we would follow in the footsteps of many others whose lives and wisdom had an impact on our own. Eventually, we will come to enjoy the pure experience of the Christ-like life in the fullest sense of the word.
Sources
[1] Pardi, Paul F. 2010. "Kierkegaard and the Modern Religious Mind". On the internet: http://www.philosophynews.com/post/2010/12/29/Kierkegaard-and-the-Modern-Religious-Mind.aspx. This essay forms part of a series on faith and reason, focusing on the existentialist perspective.
[2] Ward, A. 2006. Kant. The Three Critiques. Cambridge: Polity Press. Ward gives a good overview of the Kantian perspective - if one does not want to read Kant himself, which is of course preferable.
[3] Nietzsche and Jung. 1999. Sailing a Deeper Night. Contemporary Existentialism, Vol 3. New York: Peter Lang. p 50. This is one of the best books that I have read on Nietzsche and his influence on Jung.
Author: Dr Willie Mc Loud
www.wmcloud.blogspot.com
This article was followed by a debate between Willie Mc Loud and Cornelis Malan (MA Philosophy) from Southern Evangelical Seminary in the US) on www.wmcloud.blogspot.com.
to integrate the practical experience of their faith
with the prevalent intellectual perspective of the world.
Since the early days of Christianity, there were two clearly identifiable streams present, namely those who practised an essentially existentialist faith and those who accentuated the reasonable aspect of their belief. The first group had their roots in the early Jewish church and accentuated a practical intimate experience with God. The second had its roots in the Greek, especially Platonic, philosophy and used a more rational approach towards believing. To this day these currents are visible in Christianity. Today, more than before, it is a great challenge for Christians to integrate their faith with reason. How could they accomplish this? In this essay, I discuss the possibilities for doing so.
An existentialist faith
What is existentialist faith? It a trust in God which is practised and experienced in all aspects of daily life. This faith normally flows from a particular commitment to God. For such believers, this is a way of life - spirituality is at the centre of their whole existence. For them, it makes little sense to speak about spirituality if you do not experience it. The heart of spirituality is experience - the experience of God and his presence in a very intimate, intuitive way. This practical experience of Christian living is described by the Danish philosopher Søren Kierkegaard (1813-1955), who accentuated his existential faith - at a time when rationality was overshadowing all other aspects of human life. From an existentialist point of view, science will never be able to give final answers. All knowledge is provisional - but faith is grounded in God.
This existential faith includes the desire to make a difference (it is, in fact, a very basic human desire). In a Christian context, this manifests itself primarily as the desire to bring others to faith in Christ. To share one's experience and motivate others to also commit themselves to God. Although there is a way in which this could be done on a purely existential level, these believers typically find themselves confronted by a barrier - most people do not easily believe if they are not convinced. They must believe that the Biblical message is trustworthy (see Paul's writings in this regard in Romans 10:14; 1 Tim. 1:15; also Mark 4:12). And to be convinced - especially in the present scientific era that we live in - these Christians need to argue, to use reason, to convince others. Although they ground their faith in an existential relation with God, they need reason to bring others to a similar faith. Like Paul, when he argued with the Greek philosophers in Athens.
Since most of these existential believers do not accentuate reason - for them it is not really important what science thinks - this aspect of their humanness is not very well developed. Having feelings of uncertainty result in them seeing the world around them, which operates for the most part according to reason, as a threat - even as a danger. To reinforce their faith, to guard their views against arguments that they are not able to answer, these believers use all sorts of rules and laws to protect themselves and their community against the outside world - which often results in them leading very legalistic lives. And this strategy is indeed very effective in protecting them against arguments from atheistic thinkers like Richard Dawkins - they do not read such books or watch movies [1].
But this strategy is not particularly successful in convincing other people to commit to such an existential faith. For outsiders, their arguments are typically not convincing enough and the legalistic practice of their faith pushes them away. For these reasons such groups normally decline numerically in a scientifically oriented world. In those parts of society where people are not really well educated, a strategy of promoting existential faith through, for example, "signs and wonders", could still yield good results. But this is becoming an ever smaller part of society. Another strategy, one born of desperation, is to work and pray for a religious revival which is probably the most dramatic expression of existential faith. This is surely a good ideal, but these are very scarce nowadays.
An intellectual belief
What is "intellectual belief"? This is a set of religious convictions which grow out of intellectual reasoning. During earlier epochs, when the ancient worldview was still prevalent, intellectual Christians used reason not only to formulate their belief but also to argue for it against the prevalent non-Christian views of the time. Many of the early Christian fathers were educated in Greek philosophy. This led to the rise of Christian philosophy - especially of the Augustinian (derived from Platonic philosophy) and Thomist (referring to Thomas Aquinas and derived from Aristotelian philosophy) varieties. With the rise of science - the rational-empirical study of things which requires physical proof - it became clear that it is impossible to prove the existence of God. But the philosopher Immanuel Kant (1724-1804), himself a Christian, argued that there are certain limits to pure reason - that is, to what extent pure reason can arrive at real (empirical) knowledge [2]. And this allows for faith to exist next to reason. Although we could rationally argue for our faith, we will never be able to prove it in any scientific sense.
For the intellectual Christian, it is nonetheless important to find a rational basis for his or her faith. They do not have a problem to accept the basic scientific views about the world, although they reject the view that science has (or will ever have) all the answers. We find these Christians - mostly Christian philosophers and theologians - often in debates with atheists. They try to show that Christianity is compatible with the scientific worldview. They try to convince people in the wider public space about the viability of present-day Christianity. And we do find that some intellectuals, struggling to reconcile the Christian belief in which they were brought up with the scientific worldview (or post-modern worldview for that matter), eventually settles for some form of that belief to which they can adhere to.
Since "belief" is in some sense the balance between faith and reason, these Christians end up with a form of intellectual belief. They are able to reconcile their Christian views with the current scientific worldview, but their focus on reason often draw them away from any true experimental faith. In this regard they experience a problem in their desire to make a difference, namely that convincing people intellectually is not enough to bring them to faith in God; if people do not see the practical experience of Christian living, they will not easily commit to it. Although the reasonableness of the Christian faith is important to bring people to that faith, it is not enough - what is also needed is the experience of faith in a personal and powerful way.
A reasonable faith
It seems that the most rewarding form of Christian life is when faith and reason are both fully part of our lives. It is not only rewarding in the sense that such a person can experience the joy of practical faith in the framework of intellectual integrity but also in the sense that such a person could be successful in his or her existential desire to make a difference. Although we understand that all human knowledge is partial and temporary, we also know that people's intellect requires convincing them of the trustworthiness of the Christian faith. At the same time, their spiritual needs require a grounding in practical faith. But how is this balance accomplished in us?
During the modernist epoch, some thinkers not only expressed dismay at the over-accentuation of reason but also argued for some synthesis between opposites. One can think of Friedrich Nietzsche (1844-1900), who expressed his rejection of the non-existentialist reason-dominated state-Christianity of his time in a powerful way. He proposed a synthesis of the "Apollonian" (rational) and "Dionysian" (non-rational, unconscious, including intuition). Nietzsche accentuated the instinctive drives within the framework of the "Dionysian"; it is passion that drives this synthesis. Later Carl Jung (1875-1961) also formulated his theories on the synthesis of "consciousness" (rational) and "unconsciousness" (non-rational, including intuition). It is interesting that these men saw themselves as philosopher/scientist-psychologists. This shows their deep conviction that the intellect should be integrated with the more basic aspects of our existence, leading to "wisdom" (Nietzsche) or a "deeper consciousness"/an integrated self (Jung) [3].
These insights are valuable to Christian living. Both the intellect and the deeper non-rational faculties should be integrated to form a "complete" person. Reason and intuition (faith is intuitive trust) are not disconnected faculties - they are interconnected in a fundamental way so that their development and integration into a balanced harmony forms part of the process of spiritual growth. Their interconnectedness is clearly manifested in Christian life - our rational arguments about God are grounded in the intuitive trust in God's supernatural revelation in Scripture and in Jesus Christ, whereas our intuitive experience of God is grounded in our rational notions about God's existence and His workings in humans. It is only when both the intellect and the inner intuitive experience of God are synthesized, that the ideal of the Christian who is both "wise" and "spiritual" could be realized. It is only when the church accentuate both the practical experience of existential faith as well as intellectual excellence that it will have a real and lasting impact on society.
The desire to make a difference, the passion to be useful to God, should be present if we want to grow towards wholeness - this brings value and meaning to our lives. In each of us, this passion manifests itself in a different vocation, leading us along different routes. The details of the route to wholeness differ for everyone - no two persons follow the same route. It is a lifelong journey, which is never fully accomplished. There could be times when the apparent conflict between faith and reason will lead one into the dark valley of doubt. It is important, however, to keep the practical experience of faith alive. It implies that one should keep praying - even when one feels no desire to do so. This kindles the flame of faith - even in the darkest hours of the intellectual struggle about one's faith. During this time we gain insights (maybe some metaphor that comes to mind will be of value) that enable us to overcome. With these insights we can sensibly integrate our faith with our reasoning, allowing the process of growth to proceed.
With intellectual growth comes freedom from all the many rules and regulations of legalistic faith, but this freedom is contained within the boundaries of a spiritual relationship with God. With spiritual growth comes the deeply personal intuitive knowledge of God that enables us to overcome and be victorious in all circumstances. As we develop our own perspectives, the potential for conflict with long-held communal views will force us to involve others in our own process of growth - some will resist change, but others will accompany us on the journey.
With time each one of us should develop into "spiritual-wise" persons who could contribute in a unique and special way to the growth of the Christian community where we are active. In this way, we would follow in the footsteps of many others whose lives and wisdom had an impact on our own. Eventually, we will come to enjoy the pure experience of the Christ-like life in the fullest sense of the word.
Sources
[1] Pardi, Paul F. 2010. "Kierkegaard and the Modern Religious Mind". On the internet: http://www.philosophynews.com/post/2010/12/29/Kierkegaard-and-the-Modern-Religious-Mind.aspx. This essay forms part of a series on faith and reason, focusing on the existentialist perspective.
[2] Ward, A. 2006. Kant. The Three Critiques. Cambridge: Polity Press. Ward gives a good overview of the Kantian perspective - if one does not want to read Kant himself, which is of course preferable.
[3] Nietzsche and Jung. 1999. Sailing a Deeper Night. Contemporary Existentialism, Vol 3. New York: Peter Lang. p 50. This is one of the best books that I have read on Nietzsche and his influence on Jung.
Author: Dr Willie Mc Loud
www.wmcloud.blogspot.com
This article was followed by a debate between Willie Mc Loud and Cornelis Malan (MA Philosophy) from Southern Evangelical Seminary in the US) on www.wmcloud.blogspot.com.
Sunday, 15 April 2012
Om te glo of nie te glo nie...
Hierdie artikel het in Pomp 12 verskyn en word met toestemming hier gepos.
Daar het ‘n nuwe era vir Afrikaners aangebreek. Vir die eerste keer in hulle geskiedenis voel hulle hulself vry – intellektueel vry. Vry om oor alles spontaan na te dink – en veral oor geloofsake. Tot onlangs was die Afrikaner nog vasgevang in ‘n godsdienstige paradigma waarin dit wat die kerk gesê het sondermeer aanvaar is. Maar daardie tyd is verby. Wat die geloof betref, wil al meer Afrikaners op hul eie voete staan. Hulle wil dinge vir hulleself uitmaak. Dit sal jammer wees as hulle hul onbewustelik weer by ‘n nuwe oënskynlik-wetenskaplike paradigma laat intrek – een wat glad nie so bevrydend is as wat ‘n mens aanvanklik sou dink nie. As hulle in effek nie vir hulleself dink nie, maar weer andere naloop.
Die tydvak van verandering wat die Afrikaner tans beleef herinner baie aan die periode van Verligting in die Europese geskiedenis. In ‘n sekere sin het die Afrikaner in Suid-Afrika die Europese Verligting en die daaropvolgende ingrypende veranderinge in die Europese samelewing vrygespring – en beleef hulle nou hul eie verligting. Soos in agtiende eeuse Europa is daar ‘n wegbeweeg van die aanvaarding van die kerk se gesag – wat in beide gevalle in ‘n geloofwaardigheidskrisis gedompel is vanweë hul steun aan ‘n onderdrukkende politieke gesag. In beide gevalle het die politieke veranderinge die deure van twyfel wyd laat oopswaai. En in beide gevalle het wetenskaplike skeptisisme deur daardie deur begin beur. Na die Verligting het die wetenskaplike paradigma die Christelike een tot ‘n groot mate in Europa verplaas. Gaan dieselfde in Afrikaner kringe gebeur? Of het die Afrikaner steeds rede om te glo?
Die impak van die Europese Verligting
Een van die groot name in die Europese Verligting is dié van die filosoof Immanuel Kant. In een van sy skrywes het Kant die publiek aangemoedig om vir hulself te begin dink – om nie maar die leerstellings wat aan hulle voorgehou word slaafs na die volg nie. Hyself het ook diep nagedink oor die vraag of daar nog plek is vir geloof in ‘n wêreld waarin Newton se vergelykings die hoop uitgehou het dat alles uiteindelik wetenskaplik verklaar sal kan word. Kant se gevolgtrekking was dat daar sekere beperkinge is wat suiwer rede nooit sal kan oorkom nie en dit skep die ruimte waarin geloof kan bestaan.
Sedert die Verligting het die Christelike paradigma wat die Europese samelewing gekenmerk het, stadig maar seker plek gemaak vir die wetenskaplike paradigma. Waar mense voorheen die Bybel as riglyn tot die verstaan van die wêreld gebruik het, het hulle nou die wetenskap as riglyn aanvaar. Vir die meeste natuur en geesteswetenskaplikes, asook gewone mense wat hierdie paradigma aanvaar, is die wetenskap die enigste geldige manier waarop ons na ons wêreld kan kyk (dit word ook scientisme genoem). Vir baie beteken dit, in teenstelling met wat Kant voorgestel het, dat die wetenskap uiteindelik al die antwoorde sal hê. Daar is verskeie vooraanstaande wetenskaplikes wat glo dat die wetenskap uiteindelik alles sal kan verklaar. So sal geloof uiteindelik verdwyn.
Dit geld egter nie net die wetenskaplikes nie. Soos in die geesteswetenskappe, het baie teoloë ook in die gees van die dag in die wetenskaplike paradigma ingekoop. Ek praat natuurlik nie nou van behoudende teoloë of daardie fundamentele teoloë wat selfs met Kant ‘n probleem gehad het omdat hy deel van die Verligting was nie. Wat daardie teoloë betref, het hulle aanvaar dat die wetenskaplike metode ook as vertrekpunt tot die studie van die Bybel gebruik moet word. By die wetenskaplike metode is verstaan die gekontoleerde ondersoek na die wette wat ons wêreld – wat tot die materiële wêreld gereduseer is – onderlê. Hiervolgens moet die Bybel vanuit ‘n wetenskaplike bril gelees word.
Volgens hierdie benadering tot die Bybel kan dit wat in die realm van die bonatuurlike val nie meer aanvaar word nie. Dit beteken noodwendig dat alle verwysings na die bonatuurlike, na wonderwerke en na profesieë met ‘n knippie sout geneem moet word. Dit wat nie wetenskaplik verklaar kan word nie, behoort tot die domain van bygeloof en oudtydse fabels. Vir die moderne teoloog is dit wat nie wetenskaplik verklaarbaar is nie ook nie moontlik nie. Die geloof moet inval by dit wat die wetenskap sê.
Afrikaanse teoloë het, in navolging van hul oorsese eweknieë, ook ‘n geruime tyd terug begin om die wetenskaplike metode by die studie van die Bybel te inkorporeer – dit selfs as vertrekpunt tot die studie van die Bybel begin gebruik. Mettertyd het die implikasies van die voorafveronderstellings wat daarmee gepaard gaan egter – soos ‘n mens kan dink – daartoe gelei dat selfs die basiswaarhede van die Bybel in gedrang gekom het. Voor die aanslag van die wetenskap het al meer geestelike dominos geval.
Alhoewel sommige teoloë wat oënskynlik meer behoudend ingestel is, probeer wal gooi en die streep by Jesus probeer trek, is hulle kans op sukses maar skraal. Want as jy die wetenskaplike metode as vertrekpunt neem, wat kan jy anders verwag – jy sal noodwendig by die gevolgtrekking uitkom dat die meeste van dit wat in die Evangelies opgeskryf is nie werklik kon gebeur nie, dat Jesus se profesieë oor die val van Jerusalem eers na die gebeure geskryf is en dat wondergebeure soos die maagdelike geboorte en opstanding nie moontlik is nie.
Teoloë in die sogenaamde Nuwe Hervorming wat hul vertroue in die kerk verloor het – nie net oor dié se betrokkenheid by die apartheidsbeleid nie, maar ook vanweë die selektiewe wyse waarop die kerk se teoloë volgens hulle die wetenskaplike metode op die Bybel toepas – het skielik met groot bravade in ware Bybelwetenskaplikes ontpop. Hulle is ten minste konsekwent – hulle neem die wetenskaplike metode tot sy logiese uiteindelike gevolgtrekking.
Die wetenskaplike paradigma is in ‘n krisis
Wetenskaplikes kom agter dat ons wêreld baie meer kompleks is as wat die moderne mens – wat tussen die agtiende en die vroeg-twintigste eeu gelewe het – ooit sou kon dink. Alhoewel dit eens gelyk het of Newton se vergelykings dinge perfek verklaar, weet ons vandag dat dit nie so is nie. Einstein se vergelykings, wat voortbou op sy teorie dat massa ruimte buig, gee ‘n baie meer akkurate beskrywing wat inpas by ons waarnemings. Tog moes selfs Einstein sy kop in ongeloof skud as dit by kwantumfisika kom. Want Einstein se relatiwiteitsteorie en kwantumfisika gee uiteenlopende resultate.
In ‘n sekere sin sluit Einstein die moderne era af en begin die post-moderne bedeling by kwantumfisika. En met kwantumfisika verdwyn die self-versekerdheid van die moderne mens soos mis voor die son. Met kwantumfisika betree ons die post-moderne era waarin mense ten eerste ‘n afkeer in die hoogwaardige houding van modernisme het en ten tweede besef dat ons steeds onseker is oor baie dinge waaroor die moderne mens gedink het dat hy seker is.
Die inherente teenstrydigheid tussen relatiwiteitsteorie en kwantumfisika bring die onsekerheid van die post-moderne bedeling in fokus. Volgens Einstein kan niks vinniger as die spoed van lig beweeg nie; volgens kwantumfisika is die kosmos op een of ander onverstaanbare wyse onderling verbonde en kan “boodskappe” baie vinniger as die spoed van lig trek. Volgens Einstein is die wette van die kosmos deterministies – volgens kwantumfisika kan die uitkoms nie vooraf bepaal word nie. Volgens Einstein kan niks sonder ‘n oorsaak gebeur nie – elke deeltjie het sy bepaalde posisie waaruit dit deur ‘n ander deeltjie verplaas kan word. Maar volgens kwantumfisika word hierdie oorsaak-en-gevolg beginsel opgehef – ons kan dieselfde deeltjie (die sogenaamde kwantum superpositionering) gelyktydig op twee verskillende plekke aantref en ons kan twee verskillende deeltjies op dieselfde oomblik op dieselfde plek aantref (die sogenaamde Bose-Einstein kondensaat). Laasgenoemde val in die raamwerk van dinge wat (alhoewel op ‘n groter skaal) tradisioneel as “wonderwerke” beskryf sou word.
Hoe kan twee strydige teorieë albei die kosmos korrek beskryf? Ons teorieë skiet duidelik te skort. Wat meer is, ons het geen manier om vas te stel of ons teorieë enigsins die kosmos beskryf soos dit werklik is nie. Dit is modelle wat goed met ons waarnemings ooreenkom, maar ons weet nie of dit is hoe die kosmos werklik daar uitsien nie. Buig massa werklik die ruimte of is dit maar net ‘n sinvolle metafoor? Daar is geen manier om dit te bepaal nie! Dit geld ook enige teorie oor die ontstaan van die kosmos – soos dié van die Groot Knal. Dit is weereens ‘n goeie model wat met ons waarnemings ooreenkom – maar die wetenskap sal nooit kan sê hoe die kosmos werklik ontstaan het nie. Al wil wetenskaplikes graag glo dat hulle eendag al die antwoorde sal hê, is dit redelik duidelik dat hulle dit nooit sal hê nie.
‘n Nuutgevonde openheid in ‘n postmoderne era
In ‘n poging om ‘n finale teorie te ontwikkel wat alle bekende kragte integreer, begin wetenskaplikes hulle tot interessante uitheemse postulate wend. So stel wetenskaplikes voor dat daar sekere ruimtelike dimensies bestaan wat vir ons sintuie ontoeganklik is. Hierdie dimensies is blykbaar baie klein en ineengevou. Daar kan voorts ook ander tyd-dimensies as die bekende een bestaan. Dit beteken dat daar ‘n hele wêreld binne ons wêreld kan bestaan wat vir ons sintuiglik en instrumenteel ontoeganklik is!
Dit lyk of die wetenskap begin worstel met die moontlike bestaan van ‘n “noumenele” realm – soos Kant daardie aspek van die kosmos genoem het wat vir ons sintuie ontoeganklik is. Dit is juis waarom Kant so belangrik is vir ons bespreking – hy het meer as 200 jaar gelede reeds die bestaan van ‘n noumenele aspek van die kosmos gepostuleer wat baie ooreenkom met die hoër dimensionele struktuur van ons kosmos waarvan hedendaagse teoretiese fisici praat. Dit is hier in die noumenele realm waar Kant die ruimte vind waarbinne die menslike gees en engele kan bestaan.
Wetenskaplikes postuleer selfs die bestaan van onwaarneembare deeltjies! Hulle postuleer byvoorbeeld die bestaan van gravitone wat volgens vooruitskouings van tegnologiese ontwikkeling selfs in ‘n honderd jaar nie waargeneem sal kan word nie. Hierdie deeltjies, wat gravitasievelde onderlê, is so skelm dat ons hulle net nie kan waarneem nie. Maar dink nou daaroor: is dit nie verbasend dat gravitasie so ‘n basiese deel van ons lewe uitmaak, terwyl die deeltjies wat dit daarstel nie waargeneem kan word nie!
Hoeveel ander deeltjies is vir ons verborge? En wat van die moontlike bestaan van liggame wat suiwer uit sulke deeltjies saamgestel is? Hoe ‘n groot deel van die skepping sal ons nooit met ons sintuie kan waarneem nie? Wat buite die vermoë van die enige menslike laboratorium val! Wie kan nog die positiwistiese standpunt huldig dat dit wat nie waargeneem kan word nie ook nie bestaan nie. Dit is duidelik dat enige metafisiese beskouing wat die essensie van ons wêreld tot die wetenskaplik-verklaarbare beperk, ‘n totaal reduksionele beskouing is.
Wanneer ons aanvaar dat ons wêreld baie wyer strek as die vier dimensies van ruimte en tyd, dat dit baie dieper gaan as meganisties-deterministiese beskrywings van atome en selle, dat dit baie meer omvattend is as direk waarneembare dinge wat in ‘n eksperiment ondersoek kan word, dan kan ons, soos Kant voorstel, ruimte maak vir ‘n noumenele of geestelike realm – waarbinne die menslike gees, ander geeste asook die Goddelike Gees opereer. Dan kan ons glo dat daar ingrypende oomblike in die geskiedenis was toe God met sy hand die gordyn van die materiële wêreld effe oopgetrek en iets van Homself aan ons openbaar het.
Dan kan ons maar in God glo. En as ons in God glo – wie wil in ‘n God glo wat nie wonderwerke kan doen nie. Wie wil in ‘n God glo wat ver weg staan – wat nie persoonlik met ons kan praat nie? Wie wil in ‘n God glo wat nie God is nie! Daarom kan Christene maar glo in die maagdelike geboorte en die opstanding.
Wat staan ons te doen?
Aangesien daar steeds diegene is wat met groot bravade ander probeer oortuig dat elementêre deeltjies, atome, selle en organismes die somtotaal van die kosmos is, bestaan die gevaar dat die Afrikaner na hulle sal luister en uiteindelik hulle geloof op die altaar van die wetenskap sal prysgee. Wanneer hy die mes van wetenskaplike skeptisisme in die hand neem, kan hy so maklik die hart uit sy geloof wegsny. Maar dit is op hierdie punt dat ons moet besef dat ons nie ons geloof so blindelings in die wetenskap moet plaas nie. Alhoewel diegene wat dit doen vas glo dat hulle reg is – is dit ‘n vreemde geloof want dit is ‘n geloof sonder enige noemenswaardige hoop.
Wat staan ons te doen? Alhoewel die wetenskap sy plek het, is daar duidelik ook ruimte vir ware geloof. Die wetenskap en geloof behoort hande te vat. Wat egter die gebruik van die wetenskaplike metode vir Bybelanalise betref, dink ek die tyd het gekom om dit soos ‘n onvanpaste gereedskapstuk eenkant te sit – as ongeskik vir die kompleksiteit van Bybelse ontleding. Die inkorporering daarvan in die studie van die Bybel is ‘n oorblyfsel van modernisme. Die studie van die Bybel is nie en kan nooit werklik ‘n wetenskap wees nie.
As alternatief kan ons weereens by Kant gaan kers opsteek. Hy ontwikkel die konsep van “praktiese rede” – baie ooreenkomstig Aristoteles se “praktiese wysheid” (phronesis) wat eerder met gesonde oordeel as wetenskaplike kennis in verband staan. Die wyse mens (phronimos) besin oor die praktiese werklikheid van ons menslike bestaan deur die inagneming van ‘n verskeidenheid situasies, besluite en aksies (ek is nie hier soseer geintereseerd in die uiteindelike etiese oogmerk daarvan nie). As Kant van “praktiese rede” praat, dan aanvaar hy dat ons vanuit ons praktiese belewing van die lewe moet argumenteer. Dat ons die werklikheid – waaroor die wetenskap ons so baie leer – as vertrekpunt neem in ons denke. Maar terselftertyd aanvaar praktiese rede dat die kosmos baie wyer strek as bloot die sintuiglik-waarneembare.
Volgens Kant kan ons vanuit ons praktiese belewing van die lewe sekere afleidings oor die groter geheel maak – oor daardie aspekte van die kosmos wat nie vir ons sintuie toeganklik is nie. Ons kan vanuit die sintuiglik waarneembare (die fenomenele) oor die nie-direk-waarneembare (noumenele) argumenteer. Kant argumenteer byvoorbeeld dat die praktiese werklikheid van menslike verantwoordelik vir keuses (waarsonder daar geen regstelsel kan wees nie) aantoon dat mense nie net tot die fenomenele wêreld behoort nie, maar ook tot die noumenele. Dit is omdat ons tot hierdie noumenele aspek van die kosmos behoort – waar die wet van vryheid geld – dat ons vryelik keuses kan uitoefen ten spyte daarvan dat die wêreld rondom ons deterministies is. Al kan ‘n groot deel van ons gedrag maklik voorspel word, is daar altyd die moontlikheid vir ingrypende verandering en is ons uiteindelik verantwoordelikheid vir ons dade.
Volgens Kant kan ons vanuit ons praktiese belewing van die lewe sekere afleidings oor die groter geheel maak – oor daardie aspekte van die kosmos wat nie vir ons sintuie toeganklik is nie. Ons kan vanuit die sintuiglik waarneembare (die fenomenele) oor die nie-direk-waarneembare (noumenele) argumenteer. Kant argumenteer byvoorbeeld dat die praktiese werklikheid van menslike verantwoordelik vir keuses (waarsonder daar geen regstelsel kan wees nie) aantoon dat mense nie net tot die fenomenele wêreld behoort nie, maar ook tot die noumenele. Dit is omdat ons tot hierdie noumenele aspek van die kosmos behoort – waar die wet van vryheid geld – dat ons vryelik keuses kan uitoefen ten spyte daarvan dat die wêreld rondom ons deterministies is. Al kan ‘n groot deel van ons gedrag maklik voorspel word, is daar altyd die moontlikheid vir ingrypende verandering en is ons uiteindelik verantwoordelikheid vir ons dade.
Baie teoloë gebruik in elk geval ‘n mate van “praktiese wysheid” – alhoewel miskien nie doelbewus as ‘n metode vir Bybelanalise nie. Praktiese wysheid kan gemaklik binne die hermeneutiese tradisie geakkomodeer word – daar is verskeie studies wat juis daarop fokus. Na my mening moet praktiese wysheid en rede doelgerig by die studie van die Bybel ingespan word. Daar is dan ook Bybelstudente wat praktiese rede gebruik om vanuit die gegewens in die Nuwe Testament ten gunste van byvoorbeeld die historisiteit van die opstanding te argumenteer. ‘n Mens kan selfs so ver gaan om te sê dat wetenskaplikes vandag van Kant se praktiese rede gebruikmaak as hulle kennis-uitsprake maak oor daardie dimensies wat vir ons sintuie ontoeganklik is.
Slotgedagtes
My hoop is dat Afrikaners, in die wydste sin van die woord, net soos Immanuel Kant destyds tydens die Europese Verligting, hul nuut gevonde vryheid met verantwoordelikheid sal uitleef. Dat hulle mooi sal nadink voordat hulle hul geloof in God vir ‘n geloof in die wetenskap verruil. Na my mening is beide nodig. Die wetenskap het sy plek – solank dit nie metafisiese aansprake maak omtrent die somtotaal van dit wat bestaan nie. ‘n Eerlike wetenskap erken dat die agtiende eeuse vertroue wat die verligtingsmens so arrogant en selfversekerd in die wetenskap gestel het, heeltemal misplaas was. Maar ter selftertyd moet die eerlike gelowige erken dat ons nie maar alles wat tradisioneel in die Christelike tradisie oorgelewer is, sonder kritiek kan aanvaar nie.
Gesonde vryheid is nie om radikaal als wat jou aan die verlede bind prys te gee nie. Dit is eerder om goeie oordeel aan die dag te lê – om daardie praktiese wysheid te hê wat jou in staat stel om te laat vaar wat teen alle rede in gaan, maar om dit wat waarde aan jou lewe gee te behou, al kan rede dit nie deurgrond nie. Kennis sal altyd gebrekkig wees. Maar geloof, al skiet dit ver te kort, laat die lamp van hoop helder brand.
Die skrywer, Willie Mc Loud, is 'n wetenskapsfilosoof met 'n PhD in Fisika en MA in Filosofie. Besoek sy blog by http://wmcloud.blogspot.com/.
Lees ook:
Die profeet
God hoor
Wrong choices
Om God te glo
Lees ook:
Die profeet
God hoor
Wrong choices
Om God te glo
Monday, 26 March 2012
Die Nuwe Toring van Babel
Hierdie is die eerste hoofstuk van my boek "Die Arabiese Opstande, hoe raak dit die vervulling van Bybelprofesieë oor die eindtyd?" en die enigste wat ek op my blog gaan plaas. Om die Arabiese opstande in eskatologiese lig te beskou, bespreek ek eers die profesieë wat oënskynlik van toepassing is. Ek fokus op daardie deel van die profesie wat nog nie vervul is nie en probeer bepaal hoe die eindtydse toneel lyk wat in hierdie profesieë voorsien word. Eers daarna fokus ek op die Arabiese opstande en die huidige gebeure in Europa. Wat is my gevolgtrekking? As ons weet hoe om na die gebeure te kyk, sal ons sien dat 'n nuwe "toring van Babel" voor ons oë begin gestalte kry.
Daniël 7:7-14, 19, 23-27: Daarna het ek in die naggesigte gesien, en kyk, daar was ’n vierde dier, vreeslik en skrikwekkend en baie sterk, en dit het groot ystertande gehad; dit het verslind en vermorsel en die oorskot met sy pote vertrap; en dit was verskillend van al die diere wat voor hom gewees het, en dit het TIEN HORINGS gehad. Terwyl ek op die horings ag gee, kom daar ’n ander horinkie tussen hulle op…
Ek het bly kyk totdat trone reggesit is en ’n Oue van dae gaan sit het… en tienduisend maal tienduisende het voor Hom gestaan; die gereg het gaan sit, en die boeke is geopen… ek het bly kyk totdat die dier gedood en sy liggaam vernietig en aan die verbranding deur vuur oorgegee is…
Ek het gesien in die naggesigte, en kyk, met die wolke van die hemel het Een gekom soos die Seun van ’n mens, en Hy het gekom tot by die Oue van dae, en hulle het Hom nader gebring voor Hom. En aan hom is gegee heerskappy en eer en koningskap; en al die volke en nasies en tale het Hom vereer; sy heerskappy is ’n ewige heerskappy wat nie sal vergaan nie, en sy koninkryk een wat nie vernietig sal word nie.
Toe wou ek sekerheid verkry oor die vierde dier… So het hy gesê: die vierde dier – die vierde koninkryk sal op die aarde wees, wat verskil van al die koninkryke en die hele aarde sal verslind en dit sal vertrap en dit verbrysel. En die TIEN HORINGS – uit daardie koninkryk sal tien konings opstaan en ’n ander een sal ná hulle opstaan, en hý sal verskillend wees van die voriges en drie konings neerwerp. En hy sal woorde spreek teen die Allerhoogste en die heiliges van die Allerhoogste mishandel; en hy sal probeer om tye en wet te verander, en hulle sal in sy hand oorgegee word gedurende ’n tyd en tye en die helfte van ’n tyd.
Maar die gereg sal sit, en hulle sal hom die heerskappy ontneem om dit vir goed te verdelg en te vernietig. Dan word die koningskap en die heerskappy en die grootheid van die koninkryke onder die ganse hemel gegee aan die volk van die heiliges van die Allerhoogste; hulle koninkryk is ’n ewige koninkryk, en al die heerskappye sal hulle vereer en gehoorsaam wees.
Inleiding
My pa het altyd gesê dat ’n mens die Bybel saam met die koerant moet lees. ’n Mens moet beide die Bybel en die koerant lees – en jy moet dit saam lees. Daar was dan ook reeds van vroeg af by my ’n intense belangstelling in beide Bybelprofesieë en wêreldgebeure. In 1989 het ek my eerste boek oor wêreldgebeure geskryf onder die titel Akteurs in die Laaste Drama. Alhoewel ek Openbaring, Daniël asook ander profetiese gedeeltes intensief bestudeer het, het dit omtrent 16 jaar geneem voordat ek myself gereed gevoel het om ’n boek oor die profesieë te skryf. Toe, nadat ek ook al die sieninge versigtig bestudeer het, het ek Oppad na Armageddon in 1995 uitgebring.
Die interpretasie van Bybelprofesieë is nie iets wat in ’n leemte geskied nie. Dit gebeur tipies dat Christene in die verstaan van profesieë deur hul eietydse situasie beïnvloed word. En dit is nie verkeerd nie – elke geslag kan maar die gebeure van hul tyd in die raamwerk van profesieë oor die toekoms interpreteer. Dit is deel van die praktiese uitlewing van die verwagting dat die wederkoms selfs in hul tyd sal plaasvind. Elke geslag kan maar die Here Jesus verwag. So het Paulus ook verwag dat die Here in sy tyd sou kom. Dit is ook hoe hy gebeure in sy eie tyd geïnterpreteer het (byvoorbeeld 2 Thes. 1:3-8).
Ons kennis vermeerder darem oor tyd soos ons in Daniël lees (Dan. 12:4). Soos die wêreldsituasie ontwikkel en die wederkoms nader kom, begin sommige profesieë oor die toekoms al meer sin maak. Ons vind byvoorbeeld dat sieninge wat 500 jaar gelede sin gemaak het, net nie meer vandag inpas by die huidige wêreldsituasie nie. Dit beteken dus dat ons moet aanbeweeg. Dit is nie dat hulle toe verkeerd was nie; dit is gewoon dat hulle nie die kennis gehad het wat ons vandag het nie. Die wêreld het verander op wyses wat hulle toe nooit kon voorsien nie. Soos tyd aanstap en die kennis vermeerder, so verstaan ons ook die Skrif beter. Soos die tyd van die einde nader kom en die wederkoms uiteindelik op hande is, sal alles natuurlik mooi in plek val. Net soos die Bybel gesê het dat dit sal gebeur.
Interpretasie verander dus met tyd. Dit is baie belangrik dat ons dit weet wanneer ons met die profesieë omgaan. Daar is sieninge wat uit ’n periode dateer toe die wêreldsituasie so geïnterpreteer kon word – en vandag is daar steeds mense in die kerk wat daardie siening huldig. Die wêreld het egter sedertdien verander. Ons moet dan maar vir mekaar sê dat ons sulke sieninge wat vyfhonderd of ’n duisend jaar terug dateer, moet laat vaar. Geen siening, geen interpretasie is vas nie – net die geïnspireerde Woord is vas. Nie ons interpretasie daarvan nie.
Sommige dink dat hul interpretasie die enigste is wat reg en korrek is. En miskien is hulle reg – solank die wederkoms egter vertoef sal hulle natuurlik nie weet of hulle reg is nie. Ons moet dus by die punt kom dat ons ’n openheid het, ’n vryheid, om te glo dat ’n bepaalde interpretasie beter is as ’n ander een, maar waar ons terselftertyd ruimte laat vir die moontlikheid dat ons interpretasie verkeerd kan wees. Ons moet nie dink “Ons is die enigste groep wat die waarheid het, en hierdie waarheid wat ons het kan nie verander nie want dit is die waarheid van die Bybel”, nie. Dit is nie die waarheid van die Bybel nie, dit is ons interpretasie van die waarheid van die Bybel.
In hierdie hoofstuk wil ek by die profesieë van Daniël oor die tien tone en die tien horings stilstaan (Dan. 2, 7). Ek wil kyk hoe die interpretasie van hierdie gedeelte deur die eeue verander het. Ek wil ook kyk na ’n eietydse interpretasie van hierdie profesie – veral in die lig van die Arabiese opstande in die Midde-Ooste en Noord-Afrika.
Die Profesie Wys tot by die Wederkoms
In Daniël 7 word vertel hoedat die profeet in ’n naggesig ’n visioen oor die toekoms gehad het. Hy het vier verskillende diere uit die see sien opkom. Elke dier simboliseer ’n opeenvolgende koninkryk wat op die wêreldtoneel sou verskyn. Hierdie koninkryke sou/sal met verloop van tyd, oor ’n baie lang periode, die een ná die ander hul verskyning maak. Die periode begin met die Babiloniese Ryk en duur tot en met die koms van die Seun van ’n Mens op die wolke van die hemel.
Jesus help ons om hierdie profesie reg te verstaan. Hy praat tipies van Homself in die derde persoon as die “Seun van die Mens”. Jesus identifiseer Homself dus met die “Seun van ’n Mens” waarvan Daniël 7 praat. Voorts maak Hy ook die profesie in Daniël 7 oor die “Seun van ’n Mens” wat op die wolke van die hemel sal kom, op sy eie wederkoms van toepassing. Hy sê dat Hyself die “Seun van ’n Mens” is wat eendag op die wolke van die hemel sal kom (Matt. 24:30; Mark.13:26; Luk. 21:27). Dit sal in die tyd van die eindoordeel plaasvind waarna die onvernietigbare ryk van die heiliges sal aanbreek (Dan. 7:9-14, 26,27).
Volgens Jesus se interpretasie van die profesie sal die totale tydperk wat in Daniël 7 ter sprake is – dit is van die eerste dier tot en met die koms van die Seun van ’n Mens op die wolke van die hemel – van die Babiloniese Ryk tot sy eie wederkoms duur. So hier het ons met ’n profesie te doen wat deur die eeue ontvou. Dis is nogal ’n verstommende profesie omdat dit soveel detail bevat en so presies sê wat deur die loop van die eeue sal gebeur.
Dit is duidelik verkeerd om die vervulling van hierdie profesie heeltemal in die tyd voor Christus te plaas – en te dink dat die skrywer eerder geskiedenis as profesie geskryf het. Dit moet nie as geskiedenis gelees word soos sommige liberale teoloë dit wil hê nie, maar as ’n profesie. Ons vind dan ook dat die ooreenkoms met wêreldgebeure baie meer treffend is as die gedeelte as ’n profesie gelees word.
’n Kort Bespreking van die Profesie
Voordat ek begin met die bespreking van Daniël 7 wil ek net eers noem dat hierdie profesie nie los gelees kan word van die profesie in Daniël 2 oor die beeld wat Nebukadnesar gesien het nie. Dié beeld se kop was van goud, sy bors en arms van silwer, sy buik en heupe van koper, sy bene van yster, sy voete asook sy tien tone was van yster en klei. Die twee profesieë in Daniël 2 en 7 moet langs mekaar geplaas word. Hulle kom punt vir punt ooreen. Omdat hierdie twee profesieë so treffend ooreenstem is enige verklaring wat hulle nie langs mekaar plaas as verwysende na dieselfde gebeure nie, problematies.
Ons kan die ooreenkomste kortliks opsom. Die kop van goud kom met die leeu ooreen. Die bors en arms van silwer kom met die beer ooreen wat aan die een kant opgerig is. Die buik en heupe van koper kom met die luiperd met vier koppe ooreen. Die bene van yster kom met die vreeslike dier met yster tande ooreen – in beide gevalle word die yster dan ook beklemtoon. Die tien tone van die beeld kom met die tien horings op die laaste dier ooreen. Die Rots wat die beeld vermorsel kom met die koms van die Seun van ’n Mens ooreen, wanneer die vorige ryke vernietig en die ryk van die heiliges opgerig sal word. Die onderskeie dele van die beeld kom dus met die opeenvolgende diere ooreen.
Fig. 1 Uiteensetting van Daniël 2 en 7.
RYK DANIËL 2 DANIËL 7
Babel Kop van Goud Leeu
Meders & Perse Bors/Arms Silwer Beer
Griekse (Alexander) Buik van Koper Luiperd
In vier verdeel Vier koppe
Romeinse Bene van Yster Vreeslike dier
Bisantynse- en Heilige
Romeinse Ryk Voete
Tien lande in die Europese
Unie wat polities integreer Tien Tone Tien horings
Antichris Ander horing
Verdrukking Verdrukking
Godsryk Groot Klip Koninkryk van die
Seun van die Mens
Daar is aan Daniël geopenbaar dat die kop van goud na die Babiloniese Ryk verwys (Dan. 2:37, 38). Dit is dus ook waar van die leeu. Ons weet dus wanneer beide hierdie profesieë ’n aanvang neem. Beide begin met die Babiloniese Ryk. Van hier af is dit redelik eenvoudig – ’n mens moet net kyk na al die ryke wat deur die loop van die eeue in die Midde-Ooste verskyn het (en waarmee Israel as God se volk te doen gehad het). Na die kop van goud volg die bors en arms van silwer – silwer is nie heeltemal so waardevol soos goud nie. So kom die beer ook nie by die koning van die diere, naamlik die leeu, nie. Dit wys op die volgende ryk, naamlik die Meders en Persiese Ryk. Die twee arms verwys duidelik na die twee dele van die ryk – die Persiese Ryk en die Mederse deel wat daarby geïnkorporeer is.
Daarna kom die buik en heupe van koper of dan die luiperd met vier koppe. Die volgende ryk was die Grieks-Macedoniese Ryk van Alexander die Grote. Na sy dood is Alexander se ryk in vier verdeel – vandaar die luiperd se vier koppe. Weereens is dit ’n baie presiese beskrywing van hoe hierdie ryk daar uitgesien het.
Daarna kom die bene van yster. Yster is die sterk metaal. Daniël plaas hierdie ryk duidelik in ’n ander kategorie as die voriges. In Daniël 7 word daar beklemtoon dat hierdie dier verskillend van die ander is – dit is ’n skrikwekkende dier. Hierdie dier het groot yster tande waarmee hy alles verskeur en verslind. Hy sou oor die hele wêreld heers. Daar is net een ryk wat hiermee ooreenkom en wat magtiger as al die voorafgaande ryke was. Dit is die Romeinse Ryk wat ná die Grieks-Macedoniese Ryk – en die vier dele waarin daardie ryk verdeel is, waaronder die Ptolemeïese en Seleuciese Ryke – op die toneel verskyn het.
Die Romeinse Ryk
Die Romeinse keisers was van die magtigste heersers wat ooit op aarde geheers het. Dink aan Julius Ceasar. Hy het Wes-Europa verower en tot in Brittanje opgetrek. Hy was ’n buitengewone generaal en die eerste keiser van die Romeinse Ryk. Na sy dood is hy as ’n god vereer. Sy aangenome seun was Augustus Ceaser. In sy tyd was die uithoeke van die aarde onder die gesag van die Romeine. Augustus is selfs tydens sy lewe as ’n god vereer. Hulle was duidelik groot en magtige manne. Ons gedenk hulle vandag nog onbewustelik gedurende die maande Julie en Augustus, wat na hulle vernoem is.
Ons gebruik vandag ook nog die Romeinse regstelsel. Ook die administratiewe stelsel van die Romeinse Ryk het deur die eeue bly voortbestaan. Die Romeinse Ryk het dan ook, ooreenkomstig die profesie, tot in die Midde-Ooste gestrek en Israel self het vir ’n tyd, toe Jesus op aarde was, onder die juk van die Romeine gestaan. Dit lyk dus vir my baie logies om te veronderstel dat die groot en magtige ryk van Daniël 2 en 7 die Romeinse Ryk was.
Wat verder opval, is dat die beeld natuurlik twee bene van yster het. Ons kan onsself afvra of dit ook in die geskiedenis in vervulling gegaan het? Die Romeinse Ryk is inderdaad in 285 n.C. in twee verdeel, in ’n oostelike en ’n westelike deel – feitlik presies in die middel van die Romeinse Ryk. Dit kom treffend ooreen met die twee bene van die beeld. In latere tye het die Westelike Romeinse Ryk in die weste bestaan, met Rome as hoofsetel en die Bisantynse Ryk in die oostelike deel van die ou Romeinse Ryk, met Konstantinopel (Bisantium - die “Nuwe Rome”) as hoofsetel.
Hierdie presiese vervulling van die profesie ten opsigte van die vierde dier in die Romeinse Ryk toon die bonatuurlike aard van Bybelprofesieë, duidelik aan. Daniël kon menslik gesproke nie hierdie groot en verskriklike ryk voorsien het nie. Geen mens sou dit kon voorsien nie. As ons vandag terugkyk, dan kan ons duidelik sien dat die Romeinse Ryk inderdaad in grootte en krag, die ander ryke ver oortref het. Romeinse keisers soos Julius Ceasar en Augustus het die konings wat voor hulle gekom het ook ver oortref.
Die Voortsetting van die Romeinse Ryk
Dit is belangrik om daarop te let dat die hele onderste deel van die beeld, van die area onder die heupe af, uit yster of gedeeltelik uit yster bestaan. Die bene, die voete asook die tone bestaan uit yster of gedeeltelik uit yster. Alhoewel daar nou klei bykom, is die yster steeds teenwoordig in die voete sowel as die tone. Die voete sowel as die tone bestaan uit yster en klei.
Dit beteken dat die voete sowel as die tone as ’n voortsetting van dieselfde ryk, die Romeinse Ryk, beskou kan word. Tog is dit nie dieselfde as die Romeinse Ryk wat met die bene ooreenkom nie. Aangesien die yster deurgaans voorkom, kan ons verstaan waarom die ooreenkomstige dier in Daniël 7 as net een enkele dier uitgebeeld word – as ’n dier met tien horings.
Dit bring ons by die vraag: Hoe moet ons die klei interpreteer? Wat het met die Romeinse Ryk gebeur dat klei by die yster bygekom het? Welke veranderings het plaasgevind? Vandag het ons die voorreg om in retrospek te kan terugkyk. Ons weet dat daar in die tyd van die Romeinse Ryk ’n groot groepering van mense in Europa teenwoordig was wat onderwerp is – maar ook hul onafhanklikheid buite die grense van die Romeinse Ryk behou het. Dit was die Germane. Al die Germaanse volke soos onder andere die Oos-Gote, die Wes-Gote, die Lombarde en die Vandale – daar is hoeveel verskillende volke wat hulle mettertyd binne die Romeinse Ryk kom vestig het. Hulle was die voorouers van volke soos die Franse, die Duitsers en ander groepe wat vandag steeds in Europa bly.
Wat sal die klei wees as die yster na die Romeinse Ryk verwys? Dit lyk of ons die klei met die Germaanse volkere moet vereenselwig. Ons lees dan ook dat die yster en klei deur menslike gemeenskap met mekaar vermeng sal raak (Dan. 2:43). Die yster en klei verwys dus na volke, na die Romeine en die Germaanse volke, wat onderskeidelik as hard en bros beskryf word. Dit lyk dus na ’n sinvolle verklaring om die klei met die Germaanse volkere te vereenselwig. Die yster en die klei vorm mettertyd een ryk as voortsetting van die Romeinse Ryk.
Dit bring ons by die voete van yster en klei. Dit kom in die plek van die bene. Dit wys op ’n voortsetting van die Romeinse Ryk (die yster is steeds teenwoordig), met beide Romeine en Germaanse volke daarin teenwoordig. Tog is dit nie die ou Romeinse Ryk nie omdat dit duidelik van die bene van yster onderskei word. Die twee voete vloei wel uit die twee bene van die Romeinse Ryk voort – dit kom in die plek van die twee dele waarin daardie ryk verdeel is (Dan. 2:41). Voete is duidelik nie so prominent soos bene nie – dit sou dus nie so vernaam soos die Romeinse Ryk wees nie.
Waar pas die voete in die geskiedenis in? Wel, ons moet gewoon kyk watter ryke uit die twee bene van die Romeinse Ryk voortgekom het. In die Ooste was die Bisantynse Ryk ’n voortsetting van die Oostelike deel van die Romeinse Ryk. Dit is soms ook die Ryk van die Grieke genoem omdat die Griekse gebiede (behalwe vir Konstantinopel) die hartland van die ryk gevorm het. Hierdie ryk het van 306 n.C. tot 1453 n.C. bestaan. In die Peloponnese (Suid-Griekeland) het dit nog tot 1460 n.C. teen die Ottomane (Moslems) uitgehou.
In die Weste het daar ook ’n ryk in die plek van die Westelike Romeinse Ryk opgekom. Dit was die Heilige Romeinse Ryk, wat van 800 n.C. tot 1806 n.C. bestaan het. Dit het beslag gekry toe die Franse koning, Karel die Grote, deur die pous tot die nuwe Konstantyn gekroon is. Soos Konstantyn was Karel die nuwe kampvegter vir die Christelike geloof. Aangesien Rome een van die gesagspole in die ryk was, is dit as’t ware as ’n voortsetting van die Romeinse Ryk beskou. Na die val van die Bisantynse Ryk, het die Romeinse Ryk slegs in hierdie ryk bly voortleef.
Soos die naam Heilige Romeinse Ryk aantoon, was die ryk “heilig” in die sin dat die pous sy seën daaroor uitgeroep het – slegs die pous kon die keiser tot hoof van die ryk kroon. Dit was Romeins in die sin dat die kroningsplegtigheid van die keisers steeds in Rome plaasgevind het. Rome was steeds die godsdienstige setel van die ryk. Die ryk het dus uit twee gesagspole bestaan, naamlik die keiser en die pous. Die een setel was in Rome; die ander was daar waar die keiser sy troon gevestig het. Teenoor Rome – waar hul nasate baie van die Romeinse tradisies voortgesit het – was die keiser wat van Germaanse afkoms was.
Hierdie tweeledigheid het daartoe gelei dat hierdie ryk soms baie verdeeld was. Daar was soms ’n groot stryd tussen die keiser en die pous oor wie die uiteindelike gesag in die ryk gehad het. Dit kan verband hou met die profesie in Daniël dat hierdie ryk “verdeeld” sou wees (Dan. 2:41). Dat die ryk nie alleen uit die verdeelde Romeinse Ryk sou voortkom nie, maar dat dit ook intern verdeeld sou wees – verdeeld tussen die yster (Romeine) en die klei (die Germaanse volke) (Dan. 2:41), tussen die Roomse pous en die Germaanse keiser.
Die Heilige Romeinse Ryk het dele van die ou Romeinse Ryk sowel as die Germaanse gebiede, wat vroeër buite daardie ryk geval het (i.e. beide yster en klei), ingesluit. Dit het aan en af deur die eeue bestaan en die hartland daarvan het mettertyd van Frankryk na die Duitse state en later na Oostenryk verskuif. In 1806 het Napoleon ’n einde daaraan gemaak.
Die Tien Tone
So kom ons by die tien tone wat met die tien horings op die kop van die laaste dier in Daniël 7 ooreenkom. Die tien tone kom ná die voete. Hulle bestaan ook uit yster en klei. Dit lyk of ons hulle in die tyd van die einde moet verwag, want dit is die laaste koninkryk wat in Daniël 2 genoem word voordat die Rots verskyn, wat ons vroeër met die uiteindelike ryk van Christus vereenselwig het.
In Daniël 7 word genoem dat daar na die tien horings ’n verdere “horing” tussen die ander sal verskyn. Hierdie horing word menslik voorgestel met oë en 'n mond. Hy mishandel die heiliges vir “’n tyd en tye en ’n halwe tyd” (i.e. drie en ’n halwe jaar) (Dan. 7:25). Dit is in sy tyd dat die wederkoms sal plaasvind.
Voordat ek oor die betekenis van die tien tone praat, en ek dit met die huidige gebeure in Noord-Afrika en die Midde-Ooste in verband bring, wil ek net eers demonstreer hoe die interpretasie van hierdie profesie met tyd verander het. Dit wys dat ons altyd moet onthou dat enige interpretasie van profesieë wat nog nie finaal vervul is nie, voorlopig is.
Gestel ons het 500 jaar terug in die Middeleeue gelewe. Hoe sou ons dan hierdie profesie verstaan het? Hoe sou die hervormers en die verklaarders van daardie tyd die tien tone in die raamwerk van hulle tyd identifiseer? Hulle sou uit die profesie weet dat die tien tone uit die Romeinse Ryk voortkom. Die logiese afleiding sou wees dat die tien tone op die lande wys wat mettertyd oral in Europa beslag gekry het, waar die verskillende Germaanse groepe hul gaan vestig het. Die ander horing wat tussen die tien verskyn, het hulle weer met die pousdom vereenselwig aangesien baie Christene onder die Katolieke Kerk vir hulle geloof gely en gesterf het.
Alhoewel ons vandag verstaan hoekom hulle so gedink het – dit was die enigste moontlike verklaring vir die tyd waarin hulle gelewe het – het daardie verklaarders ’n probleem gehad. Soos tyd aangeloop het, het die aantal lande wat onder die Katolieke gesagsfeer gestaan het, gedurig verander. Die rede hiervoor was dat die nasiestaat nog nie bestaan het nie en die afbakening van lande was dus baie vloeibaar. Sommige lande is gekonsolideer en andere het verskyn. Nuwe lande het ook die Christelike geloof aanvaar.
Alhoewel daar soms nagenoeg tien sulke lande was, is dit nie moontlik om enige tien lande uit te sonder nie. Onder die verklaarders wat hierdie siening voorstaan, noem 27 ’n totaal van 65 verskillende lande. In retrospek kan ons sien dat ons daardie periode eerder met die voete as met die tone moet vereenselwig alhoewel dit miskien ’n embriofase van ’n toekomstige vervulling was. Ek sal in die volgende hoofstuk meer oor die finale horing sê.
’n Eietydse Interpretasie van die Tien Tone/Horings
Hoe kan ons vandag die tien tone interpreteer? Soos ons hierbo verduidelik het, kan ons die Romeinse Ryk met die bene van yster vereenselwig en die twee voete van yster en klei met die Bisantynse Ryk en die Heilige Romeinse Ryk wat as die laaste voortsetting van die Romeinse Ryk gereken kan word. Wat van die tien tone? Die tone van yster en klei is duidelik ’n verdere ontwikkeling in hierdie raamwerk. Die tien tone verskyn ná die voete van yster en klei. Dit beteken dat die tien tone eers ná die Heilige Romeinse Ryk sal verskyn en ook daaruit sal voortkom.
In ’n sekere sin is die tien tone ook ’n voortsetting van die Romeinse Ryk. Ons lees dan ook dat die yster (die nasate van die Romeine) steeds in die tone teenwoordig is. In die profesie oor die diere wat uit die see opkom (Dan. 7) en wat oor dieselfde gebeure handel, lees ons ook dat die tien horings te voorskyn sal tree waar die Romeinse Ryk eens was: “En die tien horings – uit daardie koninkryk (die vierde koninkryk wat met die vierde dier ooreenkom) sal tien konings opstaan” (Dan. 7:24).
Dit is moontlik dat ons die volgende fase in die profesie, naamlik die tien tone, met die vereniging van Europa moet vereenselwig. Ek het dan ook al in 1995 in die boek Oppad na Armageddon - 31 bepeinsings oor Openbaring en ander Bybelprofesieë, voorgestel dat die tien tone asook die tien horings op ’n federale ryk in Europa dui wat uiteindelik uit tien lande sal bestaan. Die Europese Unie wat in Wes-Europa begin opkom, kan as die eerste tree in daardie rigting beskou word.
Ons vind interessant genoeg dat die eerste ses lande wat met die proses van integrasie begin het in die gebied lê wat vroeër deel van die Heilige Romeinse Ryk was. Verder was Rome van die begin af belangrik in die Unie. Een van die belangrikste Europese verdrae was die Verdrag van Rome wat in 1957 gesluit is en waardeur die Europese Gemeenskapsmark (die voorloper van die Unie) tot stand gekom het.
In 1995 was dit slegs lande in Wes-Europa (behalwe vir Griekeland) wat deel van die Verenigde Europa uitgemaak het en ek het dienooreenkomstig die klem op Wes-Europa geplaas. Daar was op daardie stadium 15 lande. Maar wat het gebeur in die 16 jaar wat intussen verbygegaan het? Die Europese Unie het gegroei en het beide die westelike sowel as die oostelike dele van die destydse Romeinse Ryk begin insluit.
Hierdie ontwikkeling bring die gebeure in Europa nog meer treffend met die profesie ooreen. Aangesien daar aan elke been vyf tone is, sal die tien lande heel moontlik uit altwee bene van die Romeinse Ryk kom. Soos wat lande in Oos-Europa – lande soos Griekeland, Bulgarye, Romenië en uiteindelik ook die Balkan state – deel van die Europese Unie word, sien ons hoe lande uit altwee dele van die ou Romeinse Ryk by die Europese Unie ingesluit word.
Daar is egter ’n probleem. Alhoewel die Verenigde Europa met min lande begin het, het dit intussen tot sewe en twintig lande aangegroei. Volgens die profesie sal daar tien tone wees – nie sewe en twintig nie. Hoe gaan ons dit met die profesie versoen? Op grond van die feit dat daar meer as tien lande in die Europese Unie is, is daar sommige Skrifverklaarders wat die profesie op allerhande ander maniere probeer interpreteer.
Een moontlike oplossing is om die Ottomaanse Ryk in opvolging van die Romeinse Ryk te beskou aangesien dit in die plek van die oostelike deel van die Romeinse Ryk, die Bisantynse Ryk, gekom het. Dit is inderwaarheid so dat hierdie Ryk ook oor Palestina beheer uitgeoefen het en dus ’n volgende ryk ná die Romeinse Ryk in die Midde-Ooste verteenwoordig. Hulle is dus van mening dat ons die tien tone tussen die Moslemlande van die Midde-Ooste sal sien opkom.
Tog was Israel nie in die tyd van die Ottomaanse Ryk in Palestina teenwoordig nie. As die profesie primêr oor ryke handel wat oor Israel beheer sou uitoefen (die profesie is duidelik met die oog op Israel se toekoms gegee), kan ons nie die Ottomaanse Ryk daarby insluit nie. Ons vind dan ook dat daar in Daniël 7 geen verdere dier na die vierde een (die Romeinse Ryk en sy voortsettings) vermeld word wat voor die wederkoms op die toneel sal verskyn nie. Volgens beide die profesieë van Daniël 2 en 7 sal die tien tone uit die vorige ryk (die Romeinse Ryk) te voorskyn kom.
Nuwe Gebeure in die Europese Unie
Ek het vroeër genoem dat die interpretasie van onvervulde profesieë nie losgemaak kan word van die verklaarder se eie tydsomstandighede nie. As ’n mens te vroeg lewe, soos die hervormers van vyfhonderd jaar gelede, is dit feitlik onmoontlik om so ’n profesie reg te vertolk. Omdat hulle nie in die regte tydsvak gelewe het nie, was dit vir hulle onmoontlik om te voorsien wat ons vandag in retrospek weet omdat ons oor die geskiedenis terugkyk. Maar ons weet ook nie of ons self in die tyd sal lewe waarin die profesie oor die tien tone in vervulling sal gaan nie.
Dit is wel moontlik dat die wêreldtoneel al meer in daardie rigting ontvou. Soos die wêreldsituasie verander sal ons interpretasie dus al meer of al minder sin maak. Nuwe ontwikkelinge op die wêreldtoneel versterk sekere sieninge en maak ander weer onwaarskynlik.
Dit bring ons by huidige gebeure. Ek wil op twee belangrike ontwikkelinge fokus wat direk uit die wêreldwye ekonomiese krisis voortgespruit het. Ten eerste is daar die eerste pogings van die Eurolande (die lande in die Europese Unie wat die Euro as gemeenskaplike geldeenheid aanvaar het) om hul ekonomië in die lig van die finansiële krisis te herstruktureer. Dit het tot gevolg dat hierdie lande die ander lande van die Europese Unie vooruitgaan in hul pogings tot integrasie.
Ten tweede is daar die Arabiese opstande wat ook direk uit die krisis voortvloei. Dit kan lei tot die demokratisering van die Arabiese lande wat al om die Middellandse See lê en selfs tot hul toekomstige insluiting by die Unie. Ek sal aantoon hoe hierdie twee stelle gebeure saam in die raamwerk van die toekomstige Europese Unie verstaan moet word. Ek wil dit dan met die profesieë oor die tien tone en die tien horings in verband bring.
As ’n mens die Anglo-Amerikaanse media lees (tydskrifte soos byvoorbeeld The Economist), dan merk jy gou uit hul reaksie watter ontwikkelinge in die Europese Unie van belang is. Wanneer hulle so te sê histeries begin raak soos destyds toe die Europese parlement ingestel is, dan weet jy dat belangrike gebeure in die Unie ter sprake is. Iets soortgelyks het onlangs weer gebeur waaroor sommige in die Anglo-Amerikaanse media baie ongelukkig is. Die rede vir die ongelukkigheid is omdat sommige lande in die Unie, naamlik die Eurogroep – wat die Euro as geldeenheid aanvaar het – nou begin weg beweeg van ander lande in die Unie.
Die leiers van hierdie lande het as gevolg van die ekonomiese krisis in Europa vir die eerste keer onafhanklik van die ander lande vergader. Hierdie groep word die “Regering van die Eurogebied” genoem. Hulle beplan om al hul finansiële strukture al meer te integreer. As hierdie proses voortduur sal hierdie lande ’n kerngroep binne die Europese Unie vorm wat mettertyd ook polities al meer geïntegreerd sal raak.
Aangesien die Anglo-Amerikaners baie teen die verdere politieke integrasie van die Europese Unie gekant is – Brittanje is tans besig met wetgewing om alle toekomstige oorgawe van magte aan die Unie aan referendums te onderwerp – is hulle baie ongemaklik met hierdie ontwikkeling. Hulle besef dat hulle, en enkele ander lande wat soos hulle voel, op die langtermyn buite hierdie kerngroep sal val. Alhoewel die Anglo-Amerikaners voorheen hierdie ontwikkeling in die Unie probeer stop het, laat die Nice Verdrag wat in 2003 van krag geword het, die ander lande toe om met so ’n proses voort te gaan.
Die Arabiese Opstande
Terwyl hierdie dinge in Europa gebeur, vind ons skielik ook dramatiese veranderinge in Noord-Afrika. Opstande kom regoor die Arabiese gebied rondom die Middellandse See en selfs wyer in die Midde-Ooste voor. Die omstandighede vir sulke opstande was ideaal – grootskaalse ekonomiese insinking, mense wat onrustig raak omdat hulle ekonomies gefrustreerd is, jong mense wat moderne tegnologie gebruik en die behoefte aan ’n vryer samelewing.
In lande soos Tunisië en Egipte was hierdie opstande reeds suksesvol en is die autokratiese heersers van hul mag ontneem. Oral word gepraat van die “Arabiese Ontwaking” of die “Arabiese Lente”. Dit lyk of daar demokraties-verkose regerings in hierdie lande aan bewind kan kom. Gaan hierdie lande inderdaad demokrasië word? Alhoewel dit nog ’n lang tyd sal neem, is dit heeltemal moontlik dat baie van hulle (almal?) mettertyd demokrasië sal word.
Hierdie gebeure kom baie ooreen met die opstande wat destyds met die val van Kommunisme in Oos-Europa voorgekom het. En net soos die Europese Unie daardie lande aan die hand gevat het op hul pad na demokrasie, so het die Unie alreeds hulp aan Tunisië, Egipte asook die Libiese rebelle aangebied. Turkye word allerweë as ’n toonbeeld van Moslem demokrasie beskou – en hierdie lande word aangemoedig om die Turkse voorbeeld te volg.
Die moontlikheid bestaan dat hierdie lande op die langer termyn net soos die Oos-Europese lande (en moontlik ook ander lande rondom die Swart See) by die Europese Unie ingeskakel sal word. Onderhandelinge in hierdie verband is alreeds met Turkye aan die gang alhoewel dit ’n tyd gelede vasgeval het.
Daar bestaan reeds ’n groep lande rondom die Middellandse See-kus wat op Franse inisiatief met mekaar asook die Unie begin saamwerk het. As hierdie lande demokrasië word kan daardie hele
gebied mettertyd by die Unie ingeskakel word. Alhoewel hulle miskien nie volwaardige lede van die Unie sal word nie, sal hulle moontlik spesiale lede word wat deel van die vryhandelsgebied uitmaak, maar waarin sekere dinge soos die vrye vloei van mense beperk sal wees. So ’n verloop van gebeure sal beteken dat die Europese Unie al meer soos ’n herstelde Romeinse Ryk begin lyk aangesien die lande rondom die Middellandse See almal in die gebied van die ou Romeinse Ryk val.
Die Nuwe Toring van Babel
Wat het dit met die profesie oor die tien tone/horings te doen? Dit sal duidelik word sodra ons al hierdie ontwikkelings saam beskou. Wat ons vind is dat die Europese Unie, wat tot onlangs nog saam voort beweeg het, nou in verskillende vlakke begin vertak, naamlik die Eurolande wat verder wil integreer, lande soos Engeland wat nie verder enige mag aan die Unie wil afstaan nie en dan die lande soos Turkye wat daarby ingesluit kan word, maar wat waarskynlik nooit volle lidmaatskap van die Unie sal verkry nie. Ek is van mening dat die lande rondom die Middellandse See waar die opstande voorkom mettertyd deel van die derde groep sal word.
Nou wil ek ’n amptelike plakaat van die Verenigde Europa voor oë roep (fig. 2). Die plakaat dateer uit die tyd toe daar nog net twaalf lande in die Verenigde Europa was (i.e. 1986-1993). Dit toon die skildery van Pieter Bruegel van die onvoltooide toring van Babel met verskillende vlakke na bo wat hy in 1563 voltooi het. Op die plakaat is twaalf sterre bo die toring aangebring ooreenkomstig die twaalf lande waaruit die Verenigde Europa na die insluiting van Spanje en Portugal in 1986 bestaan het. Die onderste ster is egter agter die top van die toring verborge sodat net elf sterre sigbaar is. Die boonste een is die grootste en die ander tien is in 'n skuinsgedraaide reghoekige vorm daaronder gerangskik. Die byskrif lees: “Many Tongues, One Voice”. Dit wys op die feit dat die lande van die Verenigde Europa hul verskille agter gelaat het en met een stem op die wêreldtoneel begin praat.
Wat veral interessant is, is die vorm van die toring. Dit is ’n tipiese Mespotamiese ziggurat. Die “toring van Babel” het so gelyk. Die stap-piramiede by Saqqara in Egipte lyk ook so. Dit bestaan uit verskillende vlakke. Daar is ’n breë onderste vlak, ’n tweede vlak bo dit en so voorts. In die middel is ’n kern deel wat die hoogste strek. Ek wil voorstel dat die toekomstige Europese Unie baie soos hierdie piramide gaan lyk.
Op die heel basiese vlak sal alle lande in die Unie deur sekere minimum vereistes soos ’n vryemarkstelsel geïntegreerd wees (die vlak waarop lande soos Turkye en ander Moslem demokrasieë rondom die Middellandse See sal wees). Daarna sal ’n kleiner groep lande volg wat verder geïntegreerd is (miskien die vlak waarop lande soos Engeland sal wees). Die groep lande wat een geldstelsel deel sal ’n verdere kleinere groep vorm (die Eurolande). Dit is moontlik dat daar nog ’n verdere groep lande sal wees wat ’n ware politieke unie vorm.
Dit is interessant dat die Bybel ook vir Rome, en in ’n sekere sin die Romeinse Ryk, met Babel vereenselwig. Ons lees byvoorbeeld in Openbaring 17:18 van die groot stad wat destyds heerskappy oor die konings van die aarde gevoer het, naamlik Rome. Nadat hierdie stad val is daar ’n uitroep: “Geval, geval, het die groot Babilon” (Open. 18:2; Open. 17:5). Ook Petrus verwys na Rome onder die naam “Babilon” (1 Pet. 5:13). Dit impliseer dat Rome die nuwe Babel is. Die gebruik van die toring van Babel as simbool vir die herstelde Romeinse Ryk, as dit daartoe kom, sal dus heel gepas wees.
Die Tien Tone/Horing
Ons moet maar die situasie in die toekoms dophou. Ons moet kyk hoe die situasie in Noord-Afrika en die Midde-Ooste verder ontvou. Ons moet kyk of daar inderdaad demokrasië in die Arabiese lande rondom die Middellandse See tot stand kom. As dit gebeur en hierdie lande begin soos Turkye al nader aan die Europese Unie beweeg, dan kan die toekomstige Europa maklik lyk soos ek dit hier geskets het.
So ’n Europa sal ongeveer dieselfde geografiese gebied as die destydse Romeinse Ryk – saam met die Germaanse gebiede wat daarbuite geval het – insluit. Dit sal baie soos ’n herstelde Romeinse Ryk begin lyk. Ek wil voorstel dat daar mettertyd in die kern van Europa ’n groep lande sal wees wat verder polities integreer – ’n groep wat uit tien lande sal bestaan ooreenkomstig die profesie van Daniël oor die tien tone/horings. Dit sal dan uit hierdie geledere wees dat die ander horing waarvan ons in Daniël 7 lees, te voorskyn sal tree. Die koms van hierdie antichristelike heerser sal ’n aanduiding wees dat die koms van Christus naby is.
So beskou is die Arabiese opstande ’n baie belangrike baken op die pad. Dit is opvallend dat hierdie opstande in Noord-Afrika en die Midde-Ooste juis met die veranderinge in die Europese Unie – die totstandkoming van die Regering van die Eurogroep – saamgeval het. Beide staan met die opkoms van ’n sterker Unie in verband. As dit nie was vir die wêreldwye ekonomiese insinking wat beide tot gevolg gehad het nie, sou ’n mens amper kon dink dat dit so beplan is. Dit alles dui op ’n nuwe fase in die totstandkoming van die Europese Unie wat al meer soos ’n herstelde Romeinese Ryk kan begin lyk. ’n Fase wat maklik tot die vervulling van die profesie oor die tien tone/horings kan lei.
Skrywer: Dr Willie Mc Loud (Ref. wmcloud.blogspot.com)
Daniël 7:7-14, 19, 23-27: Daarna het ek in die naggesigte gesien, en kyk, daar was ’n vierde dier, vreeslik en skrikwekkend en baie sterk, en dit het groot ystertande gehad; dit het verslind en vermorsel en die oorskot met sy pote vertrap; en dit was verskillend van al die diere wat voor hom gewees het, en dit het TIEN HORINGS gehad. Terwyl ek op die horings ag gee, kom daar ’n ander horinkie tussen hulle op…
Ek het bly kyk totdat trone reggesit is en ’n Oue van dae gaan sit het… en tienduisend maal tienduisende het voor Hom gestaan; die gereg het gaan sit, en die boeke is geopen… ek het bly kyk totdat die dier gedood en sy liggaam vernietig en aan die verbranding deur vuur oorgegee is…
Ek het gesien in die naggesigte, en kyk, met die wolke van die hemel het Een gekom soos die Seun van ’n mens, en Hy het gekom tot by die Oue van dae, en hulle het Hom nader gebring voor Hom. En aan hom is gegee heerskappy en eer en koningskap; en al die volke en nasies en tale het Hom vereer; sy heerskappy is ’n ewige heerskappy wat nie sal vergaan nie, en sy koninkryk een wat nie vernietig sal word nie.
Toe wou ek sekerheid verkry oor die vierde dier… So het hy gesê: die vierde dier – die vierde koninkryk sal op die aarde wees, wat verskil van al die koninkryke en die hele aarde sal verslind en dit sal vertrap en dit verbrysel. En die TIEN HORINGS – uit daardie koninkryk sal tien konings opstaan en ’n ander een sal ná hulle opstaan, en hý sal verskillend wees van die voriges en drie konings neerwerp. En hy sal woorde spreek teen die Allerhoogste en die heiliges van die Allerhoogste mishandel; en hy sal probeer om tye en wet te verander, en hulle sal in sy hand oorgegee word gedurende ’n tyd en tye en die helfte van ’n tyd.
Maar die gereg sal sit, en hulle sal hom die heerskappy ontneem om dit vir goed te verdelg en te vernietig. Dan word die koningskap en die heerskappy en die grootheid van die koninkryke onder die ganse hemel gegee aan die volk van die heiliges van die Allerhoogste; hulle koninkryk is ’n ewige koninkryk, en al die heerskappye sal hulle vereer en gehoorsaam wees.
Inleiding
My pa het altyd gesê dat ’n mens die Bybel saam met die koerant moet lees. ’n Mens moet beide die Bybel en die koerant lees – en jy moet dit saam lees. Daar was dan ook reeds van vroeg af by my ’n intense belangstelling in beide Bybelprofesieë en wêreldgebeure. In 1989 het ek my eerste boek oor wêreldgebeure geskryf onder die titel Akteurs in die Laaste Drama. Alhoewel ek Openbaring, Daniël asook ander profetiese gedeeltes intensief bestudeer het, het dit omtrent 16 jaar geneem voordat ek myself gereed gevoel het om ’n boek oor die profesieë te skryf. Toe, nadat ek ook al die sieninge versigtig bestudeer het, het ek Oppad na Armageddon in 1995 uitgebring.
Die interpretasie van Bybelprofesieë is nie iets wat in ’n leemte geskied nie. Dit gebeur tipies dat Christene in die verstaan van profesieë deur hul eietydse situasie beïnvloed word. En dit is nie verkeerd nie – elke geslag kan maar die gebeure van hul tyd in die raamwerk van profesieë oor die toekoms interpreteer. Dit is deel van die praktiese uitlewing van die verwagting dat die wederkoms selfs in hul tyd sal plaasvind. Elke geslag kan maar die Here Jesus verwag. So het Paulus ook verwag dat die Here in sy tyd sou kom. Dit is ook hoe hy gebeure in sy eie tyd geïnterpreteer het (byvoorbeeld 2 Thes. 1:3-8).
Ons kennis vermeerder darem oor tyd soos ons in Daniël lees (Dan. 12:4). Soos die wêreldsituasie ontwikkel en die wederkoms nader kom, begin sommige profesieë oor die toekoms al meer sin maak. Ons vind byvoorbeeld dat sieninge wat 500 jaar gelede sin gemaak het, net nie meer vandag inpas by die huidige wêreldsituasie nie. Dit beteken dus dat ons moet aanbeweeg. Dit is nie dat hulle toe verkeerd was nie; dit is gewoon dat hulle nie die kennis gehad het wat ons vandag het nie. Die wêreld het verander op wyses wat hulle toe nooit kon voorsien nie. Soos tyd aanstap en die kennis vermeerder, so verstaan ons ook die Skrif beter. Soos die tyd van die einde nader kom en die wederkoms uiteindelik op hande is, sal alles natuurlik mooi in plek val. Net soos die Bybel gesê het dat dit sal gebeur.
Interpretasie verander dus met tyd. Dit is baie belangrik dat ons dit weet wanneer ons met die profesieë omgaan. Daar is sieninge wat uit ’n periode dateer toe die wêreldsituasie so geïnterpreteer kon word – en vandag is daar steeds mense in die kerk wat daardie siening huldig. Die wêreld het egter sedertdien verander. Ons moet dan maar vir mekaar sê dat ons sulke sieninge wat vyfhonderd of ’n duisend jaar terug dateer, moet laat vaar. Geen siening, geen interpretasie is vas nie – net die geïnspireerde Woord is vas. Nie ons interpretasie daarvan nie.
Sommige dink dat hul interpretasie die enigste is wat reg en korrek is. En miskien is hulle reg – solank die wederkoms egter vertoef sal hulle natuurlik nie weet of hulle reg is nie. Ons moet dus by die punt kom dat ons ’n openheid het, ’n vryheid, om te glo dat ’n bepaalde interpretasie beter is as ’n ander een, maar waar ons terselftertyd ruimte laat vir die moontlikheid dat ons interpretasie verkeerd kan wees. Ons moet nie dink “Ons is die enigste groep wat die waarheid het, en hierdie waarheid wat ons het kan nie verander nie want dit is die waarheid van die Bybel”, nie. Dit is nie die waarheid van die Bybel nie, dit is ons interpretasie van die waarheid van die Bybel.
In hierdie hoofstuk wil ek by die profesieë van Daniël oor die tien tone en die tien horings stilstaan (Dan. 2, 7). Ek wil kyk hoe die interpretasie van hierdie gedeelte deur die eeue verander het. Ek wil ook kyk na ’n eietydse interpretasie van hierdie profesie – veral in die lig van die Arabiese opstande in die Midde-Ooste en Noord-Afrika.
Die Profesie Wys tot by die Wederkoms
In Daniël 7 word vertel hoedat die profeet in ’n naggesig ’n visioen oor die toekoms gehad het. Hy het vier verskillende diere uit die see sien opkom. Elke dier simboliseer ’n opeenvolgende koninkryk wat op die wêreldtoneel sou verskyn. Hierdie koninkryke sou/sal met verloop van tyd, oor ’n baie lang periode, die een ná die ander hul verskyning maak. Die periode begin met die Babiloniese Ryk en duur tot en met die koms van die Seun van ’n Mens op die wolke van die hemel.
Jesus help ons om hierdie profesie reg te verstaan. Hy praat tipies van Homself in die derde persoon as die “Seun van die Mens”. Jesus identifiseer Homself dus met die “Seun van ’n Mens” waarvan Daniël 7 praat. Voorts maak Hy ook die profesie in Daniël 7 oor die “Seun van ’n Mens” wat op die wolke van die hemel sal kom, op sy eie wederkoms van toepassing. Hy sê dat Hyself die “Seun van ’n Mens” is wat eendag op die wolke van die hemel sal kom (Matt. 24:30; Mark.13:26; Luk. 21:27). Dit sal in die tyd van die eindoordeel plaasvind waarna die onvernietigbare ryk van die heiliges sal aanbreek (Dan. 7:9-14, 26,27).
Volgens Jesus se interpretasie van die profesie sal die totale tydperk wat in Daniël 7 ter sprake is – dit is van die eerste dier tot en met die koms van die Seun van ’n Mens op die wolke van die hemel – van die Babiloniese Ryk tot sy eie wederkoms duur. So hier het ons met ’n profesie te doen wat deur die eeue ontvou. Dis is nogal ’n verstommende profesie omdat dit soveel detail bevat en so presies sê wat deur die loop van die eeue sal gebeur.
Dit is duidelik verkeerd om die vervulling van hierdie profesie heeltemal in die tyd voor Christus te plaas – en te dink dat die skrywer eerder geskiedenis as profesie geskryf het. Dit moet nie as geskiedenis gelees word soos sommige liberale teoloë dit wil hê nie, maar as ’n profesie. Ons vind dan ook dat die ooreenkoms met wêreldgebeure baie meer treffend is as die gedeelte as ’n profesie gelees word.
’n Kort Bespreking van die Profesie
Voordat ek begin met die bespreking van Daniël 7 wil ek net eers noem dat hierdie profesie nie los gelees kan word van die profesie in Daniël 2 oor die beeld wat Nebukadnesar gesien het nie. Dié beeld se kop was van goud, sy bors en arms van silwer, sy buik en heupe van koper, sy bene van yster, sy voete asook sy tien tone was van yster en klei. Die twee profesieë in Daniël 2 en 7 moet langs mekaar geplaas word. Hulle kom punt vir punt ooreen. Omdat hierdie twee profesieë so treffend ooreenstem is enige verklaring wat hulle nie langs mekaar plaas as verwysende na dieselfde gebeure nie, problematies.
Ons kan die ooreenkomste kortliks opsom. Die kop van goud kom met die leeu ooreen. Die bors en arms van silwer kom met die beer ooreen wat aan die een kant opgerig is. Die buik en heupe van koper kom met die luiperd met vier koppe ooreen. Die bene van yster kom met die vreeslike dier met yster tande ooreen – in beide gevalle word die yster dan ook beklemtoon. Die tien tone van die beeld kom met die tien horings op die laaste dier ooreen. Die Rots wat die beeld vermorsel kom met die koms van die Seun van ’n Mens ooreen, wanneer die vorige ryke vernietig en die ryk van die heiliges opgerig sal word. Die onderskeie dele van die beeld kom dus met die opeenvolgende diere ooreen.
Fig. 1 Uiteensetting van Daniël 2 en 7.
RYK DANIËL 2 DANIËL 7
Babel Kop van Goud Leeu
Meders & Perse Bors/Arms Silwer Beer
Griekse (Alexander) Buik van Koper Luiperd
In vier verdeel Vier koppe
Romeinse Bene van Yster Vreeslike dier
Bisantynse- en Heilige
Romeinse Ryk Voete
Tien lande in die Europese
Unie wat polities integreer Tien Tone Tien horings
Antichris Ander horing
Verdrukking Verdrukking
Godsryk Groot Klip Koninkryk van die
Seun van die Mens
Daar is aan Daniël geopenbaar dat die kop van goud na die Babiloniese Ryk verwys (Dan. 2:37, 38). Dit is dus ook waar van die leeu. Ons weet dus wanneer beide hierdie profesieë ’n aanvang neem. Beide begin met die Babiloniese Ryk. Van hier af is dit redelik eenvoudig – ’n mens moet net kyk na al die ryke wat deur die loop van die eeue in die Midde-Ooste verskyn het (en waarmee Israel as God se volk te doen gehad het). Na die kop van goud volg die bors en arms van silwer – silwer is nie heeltemal so waardevol soos goud nie. So kom die beer ook nie by die koning van die diere, naamlik die leeu, nie. Dit wys op die volgende ryk, naamlik die Meders en Persiese Ryk. Die twee arms verwys duidelik na die twee dele van die ryk – die Persiese Ryk en die Mederse deel wat daarby geïnkorporeer is.
Daarna kom die buik en heupe van koper of dan die luiperd met vier koppe. Die volgende ryk was die Grieks-Macedoniese Ryk van Alexander die Grote. Na sy dood is Alexander se ryk in vier verdeel – vandaar die luiperd se vier koppe. Weereens is dit ’n baie presiese beskrywing van hoe hierdie ryk daar uitgesien het.
Daarna kom die bene van yster. Yster is die sterk metaal. Daniël plaas hierdie ryk duidelik in ’n ander kategorie as die voriges. In Daniël 7 word daar beklemtoon dat hierdie dier verskillend van die ander is – dit is ’n skrikwekkende dier. Hierdie dier het groot yster tande waarmee hy alles verskeur en verslind. Hy sou oor die hele wêreld heers. Daar is net een ryk wat hiermee ooreenkom en wat magtiger as al die voorafgaande ryke was. Dit is die Romeinse Ryk wat ná die Grieks-Macedoniese Ryk – en die vier dele waarin daardie ryk verdeel is, waaronder die Ptolemeïese en Seleuciese Ryke – op die toneel verskyn het.
Die Romeinse Ryk
Die Romeinse keisers was van die magtigste heersers wat ooit op aarde geheers het. Dink aan Julius Ceasar. Hy het Wes-Europa verower en tot in Brittanje opgetrek. Hy was ’n buitengewone generaal en die eerste keiser van die Romeinse Ryk. Na sy dood is hy as ’n god vereer. Sy aangenome seun was Augustus Ceaser. In sy tyd was die uithoeke van die aarde onder die gesag van die Romeine. Augustus is selfs tydens sy lewe as ’n god vereer. Hulle was duidelik groot en magtige manne. Ons gedenk hulle vandag nog onbewustelik gedurende die maande Julie en Augustus, wat na hulle vernoem is.
Ons gebruik vandag ook nog die Romeinse regstelsel. Ook die administratiewe stelsel van die Romeinse Ryk het deur die eeue bly voortbestaan. Die Romeinse Ryk het dan ook, ooreenkomstig die profesie, tot in die Midde-Ooste gestrek en Israel self het vir ’n tyd, toe Jesus op aarde was, onder die juk van die Romeine gestaan. Dit lyk dus vir my baie logies om te veronderstel dat die groot en magtige ryk van Daniël 2 en 7 die Romeinse Ryk was.
Wat verder opval, is dat die beeld natuurlik twee bene van yster het. Ons kan onsself afvra of dit ook in die geskiedenis in vervulling gegaan het? Die Romeinse Ryk is inderdaad in 285 n.C. in twee verdeel, in ’n oostelike en ’n westelike deel – feitlik presies in die middel van die Romeinse Ryk. Dit kom treffend ooreen met die twee bene van die beeld. In latere tye het die Westelike Romeinse Ryk in die weste bestaan, met Rome as hoofsetel en die Bisantynse Ryk in die oostelike deel van die ou Romeinse Ryk, met Konstantinopel (Bisantium - die “Nuwe Rome”) as hoofsetel.
Hierdie presiese vervulling van die profesie ten opsigte van die vierde dier in die Romeinse Ryk toon die bonatuurlike aard van Bybelprofesieë, duidelik aan. Daniël kon menslik gesproke nie hierdie groot en verskriklike ryk voorsien het nie. Geen mens sou dit kon voorsien nie. As ons vandag terugkyk, dan kan ons duidelik sien dat die Romeinse Ryk inderdaad in grootte en krag, die ander ryke ver oortref het. Romeinse keisers soos Julius Ceasar en Augustus het die konings wat voor hulle gekom het ook ver oortref.
Die Voortsetting van die Romeinse Ryk
Dit is belangrik om daarop te let dat die hele onderste deel van die beeld, van die area onder die heupe af, uit yster of gedeeltelik uit yster bestaan. Die bene, die voete asook die tone bestaan uit yster of gedeeltelik uit yster. Alhoewel daar nou klei bykom, is die yster steeds teenwoordig in die voete sowel as die tone. Die voete sowel as die tone bestaan uit yster en klei.
Dit beteken dat die voete sowel as die tone as ’n voortsetting van dieselfde ryk, die Romeinse Ryk, beskou kan word. Tog is dit nie dieselfde as die Romeinse Ryk wat met die bene ooreenkom nie. Aangesien die yster deurgaans voorkom, kan ons verstaan waarom die ooreenkomstige dier in Daniël 7 as net een enkele dier uitgebeeld word – as ’n dier met tien horings.
Dit bring ons by die vraag: Hoe moet ons die klei interpreteer? Wat het met die Romeinse Ryk gebeur dat klei by die yster bygekom het? Welke veranderings het plaasgevind? Vandag het ons die voorreg om in retrospek te kan terugkyk. Ons weet dat daar in die tyd van die Romeinse Ryk ’n groot groepering van mense in Europa teenwoordig was wat onderwerp is – maar ook hul onafhanklikheid buite die grense van die Romeinse Ryk behou het. Dit was die Germane. Al die Germaanse volke soos onder andere die Oos-Gote, die Wes-Gote, die Lombarde en die Vandale – daar is hoeveel verskillende volke wat hulle mettertyd binne die Romeinse Ryk kom vestig het. Hulle was die voorouers van volke soos die Franse, die Duitsers en ander groepe wat vandag steeds in Europa bly.
Wat sal die klei wees as die yster na die Romeinse Ryk verwys? Dit lyk of ons die klei met die Germaanse volkere moet vereenselwig. Ons lees dan ook dat die yster en klei deur menslike gemeenskap met mekaar vermeng sal raak (Dan. 2:43). Die yster en klei verwys dus na volke, na die Romeine en die Germaanse volke, wat onderskeidelik as hard en bros beskryf word. Dit lyk dus na ’n sinvolle verklaring om die klei met die Germaanse volkere te vereenselwig. Die yster en die klei vorm mettertyd een ryk as voortsetting van die Romeinse Ryk.
Dit bring ons by die voete van yster en klei. Dit kom in die plek van die bene. Dit wys op ’n voortsetting van die Romeinse Ryk (die yster is steeds teenwoordig), met beide Romeine en Germaanse volke daarin teenwoordig. Tog is dit nie die ou Romeinse Ryk nie omdat dit duidelik van die bene van yster onderskei word. Die twee voete vloei wel uit die twee bene van die Romeinse Ryk voort – dit kom in die plek van die twee dele waarin daardie ryk verdeel is (Dan. 2:41). Voete is duidelik nie so prominent soos bene nie – dit sou dus nie so vernaam soos die Romeinse Ryk wees nie.
Waar pas die voete in die geskiedenis in? Wel, ons moet gewoon kyk watter ryke uit die twee bene van die Romeinse Ryk voortgekom het. In die Ooste was die Bisantynse Ryk ’n voortsetting van die Oostelike deel van die Romeinse Ryk. Dit is soms ook die Ryk van die Grieke genoem omdat die Griekse gebiede (behalwe vir Konstantinopel) die hartland van die ryk gevorm het. Hierdie ryk het van 306 n.C. tot 1453 n.C. bestaan. In die Peloponnese (Suid-Griekeland) het dit nog tot 1460 n.C. teen die Ottomane (Moslems) uitgehou.
In die Weste het daar ook ’n ryk in die plek van die Westelike Romeinse Ryk opgekom. Dit was die Heilige Romeinse Ryk, wat van 800 n.C. tot 1806 n.C. bestaan het. Dit het beslag gekry toe die Franse koning, Karel die Grote, deur die pous tot die nuwe Konstantyn gekroon is. Soos Konstantyn was Karel die nuwe kampvegter vir die Christelike geloof. Aangesien Rome een van die gesagspole in die ryk was, is dit as’t ware as ’n voortsetting van die Romeinse Ryk beskou. Na die val van die Bisantynse Ryk, het die Romeinse Ryk slegs in hierdie ryk bly voortleef.
Soos die naam Heilige Romeinse Ryk aantoon, was die ryk “heilig” in die sin dat die pous sy seën daaroor uitgeroep het – slegs die pous kon die keiser tot hoof van die ryk kroon. Dit was Romeins in die sin dat die kroningsplegtigheid van die keisers steeds in Rome plaasgevind het. Rome was steeds die godsdienstige setel van die ryk. Die ryk het dus uit twee gesagspole bestaan, naamlik die keiser en die pous. Die een setel was in Rome; die ander was daar waar die keiser sy troon gevestig het. Teenoor Rome – waar hul nasate baie van die Romeinse tradisies voortgesit het – was die keiser wat van Germaanse afkoms was.
Hierdie tweeledigheid het daartoe gelei dat hierdie ryk soms baie verdeeld was. Daar was soms ’n groot stryd tussen die keiser en die pous oor wie die uiteindelike gesag in die ryk gehad het. Dit kan verband hou met die profesie in Daniël dat hierdie ryk “verdeeld” sou wees (Dan. 2:41). Dat die ryk nie alleen uit die verdeelde Romeinse Ryk sou voortkom nie, maar dat dit ook intern verdeeld sou wees – verdeeld tussen die yster (Romeine) en die klei (die Germaanse volke) (Dan. 2:41), tussen die Roomse pous en die Germaanse keiser.
Die Heilige Romeinse Ryk het dele van die ou Romeinse Ryk sowel as die Germaanse gebiede, wat vroeër buite daardie ryk geval het (i.e. beide yster en klei), ingesluit. Dit het aan en af deur die eeue bestaan en die hartland daarvan het mettertyd van Frankryk na die Duitse state en later na Oostenryk verskuif. In 1806 het Napoleon ’n einde daaraan gemaak.
Die Tien Tone
So kom ons by die tien tone wat met die tien horings op die kop van die laaste dier in Daniël 7 ooreenkom. Die tien tone kom ná die voete. Hulle bestaan ook uit yster en klei. Dit lyk of ons hulle in die tyd van die einde moet verwag, want dit is die laaste koninkryk wat in Daniël 2 genoem word voordat die Rots verskyn, wat ons vroeër met die uiteindelike ryk van Christus vereenselwig het.
In Daniël 7 word genoem dat daar na die tien horings ’n verdere “horing” tussen die ander sal verskyn. Hierdie horing word menslik voorgestel met oë en 'n mond. Hy mishandel die heiliges vir “’n tyd en tye en ’n halwe tyd” (i.e. drie en ’n halwe jaar) (Dan. 7:25). Dit is in sy tyd dat die wederkoms sal plaasvind.
Voordat ek oor die betekenis van die tien tone praat, en ek dit met die huidige gebeure in Noord-Afrika en die Midde-Ooste in verband bring, wil ek net eers demonstreer hoe die interpretasie van hierdie profesie met tyd verander het. Dit wys dat ons altyd moet onthou dat enige interpretasie van profesieë wat nog nie finaal vervul is nie, voorlopig is.
Gestel ons het 500 jaar terug in die Middeleeue gelewe. Hoe sou ons dan hierdie profesie verstaan het? Hoe sou die hervormers en die verklaarders van daardie tyd die tien tone in die raamwerk van hulle tyd identifiseer? Hulle sou uit die profesie weet dat die tien tone uit die Romeinse Ryk voortkom. Die logiese afleiding sou wees dat die tien tone op die lande wys wat mettertyd oral in Europa beslag gekry het, waar die verskillende Germaanse groepe hul gaan vestig het. Die ander horing wat tussen die tien verskyn, het hulle weer met die pousdom vereenselwig aangesien baie Christene onder die Katolieke Kerk vir hulle geloof gely en gesterf het.
Alhoewel ons vandag verstaan hoekom hulle so gedink het – dit was die enigste moontlike verklaring vir die tyd waarin hulle gelewe het – het daardie verklaarders ’n probleem gehad. Soos tyd aangeloop het, het die aantal lande wat onder die Katolieke gesagsfeer gestaan het, gedurig verander. Die rede hiervoor was dat die nasiestaat nog nie bestaan het nie en die afbakening van lande was dus baie vloeibaar. Sommige lande is gekonsolideer en andere het verskyn. Nuwe lande het ook die Christelike geloof aanvaar.
Alhoewel daar soms nagenoeg tien sulke lande was, is dit nie moontlik om enige tien lande uit te sonder nie. Onder die verklaarders wat hierdie siening voorstaan, noem 27 ’n totaal van 65 verskillende lande. In retrospek kan ons sien dat ons daardie periode eerder met die voete as met die tone moet vereenselwig alhoewel dit miskien ’n embriofase van ’n toekomstige vervulling was. Ek sal in die volgende hoofstuk meer oor die finale horing sê.
’n Eietydse Interpretasie van die Tien Tone/Horings
Hoe kan ons vandag die tien tone interpreteer? Soos ons hierbo verduidelik het, kan ons die Romeinse Ryk met die bene van yster vereenselwig en die twee voete van yster en klei met die Bisantynse Ryk en die Heilige Romeinse Ryk wat as die laaste voortsetting van die Romeinse Ryk gereken kan word. Wat van die tien tone? Die tone van yster en klei is duidelik ’n verdere ontwikkeling in hierdie raamwerk. Die tien tone verskyn ná die voete van yster en klei. Dit beteken dat die tien tone eers ná die Heilige Romeinse Ryk sal verskyn en ook daaruit sal voortkom.
In ’n sekere sin is die tien tone ook ’n voortsetting van die Romeinse Ryk. Ons lees dan ook dat die yster (die nasate van die Romeine) steeds in die tone teenwoordig is. In die profesie oor die diere wat uit die see opkom (Dan. 7) en wat oor dieselfde gebeure handel, lees ons ook dat die tien horings te voorskyn sal tree waar die Romeinse Ryk eens was: “En die tien horings – uit daardie koninkryk (die vierde koninkryk wat met die vierde dier ooreenkom) sal tien konings opstaan” (Dan. 7:24).
Dit is moontlik dat ons die volgende fase in die profesie, naamlik die tien tone, met die vereniging van Europa moet vereenselwig. Ek het dan ook al in 1995 in die boek Oppad na Armageddon - 31 bepeinsings oor Openbaring en ander Bybelprofesieë, voorgestel dat die tien tone asook die tien horings op ’n federale ryk in Europa dui wat uiteindelik uit tien lande sal bestaan. Die Europese Unie wat in Wes-Europa begin opkom, kan as die eerste tree in daardie rigting beskou word.
Ons vind interessant genoeg dat die eerste ses lande wat met die proses van integrasie begin het in die gebied lê wat vroeër deel van die Heilige Romeinse Ryk was. Verder was Rome van die begin af belangrik in die Unie. Een van die belangrikste Europese verdrae was die Verdrag van Rome wat in 1957 gesluit is en waardeur die Europese Gemeenskapsmark (die voorloper van die Unie) tot stand gekom het.
In 1995 was dit slegs lande in Wes-Europa (behalwe vir Griekeland) wat deel van die Verenigde Europa uitgemaak het en ek het dienooreenkomstig die klem op Wes-Europa geplaas. Daar was op daardie stadium 15 lande. Maar wat het gebeur in die 16 jaar wat intussen verbygegaan het? Die Europese Unie het gegroei en het beide die westelike sowel as die oostelike dele van die destydse Romeinse Ryk begin insluit.
Hierdie ontwikkeling bring die gebeure in Europa nog meer treffend met die profesie ooreen. Aangesien daar aan elke been vyf tone is, sal die tien lande heel moontlik uit altwee bene van die Romeinse Ryk kom. Soos wat lande in Oos-Europa – lande soos Griekeland, Bulgarye, Romenië en uiteindelik ook die Balkan state – deel van die Europese Unie word, sien ons hoe lande uit altwee dele van die ou Romeinse Ryk by die Europese Unie ingesluit word.
Daar is egter ’n probleem. Alhoewel die Verenigde Europa met min lande begin het, het dit intussen tot sewe en twintig lande aangegroei. Volgens die profesie sal daar tien tone wees – nie sewe en twintig nie. Hoe gaan ons dit met die profesie versoen? Op grond van die feit dat daar meer as tien lande in die Europese Unie is, is daar sommige Skrifverklaarders wat die profesie op allerhande ander maniere probeer interpreteer.
Een moontlike oplossing is om die Ottomaanse Ryk in opvolging van die Romeinse Ryk te beskou aangesien dit in die plek van die oostelike deel van die Romeinse Ryk, die Bisantynse Ryk, gekom het. Dit is inderwaarheid so dat hierdie Ryk ook oor Palestina beheer uitgeoefen het en dus ’n volgende ryk ná die Romeinse Ryk in die Midde-Ooste verteenwoordig. Hulle is dus van mening dat ons die tien tone tussen die Moslemlande van die Midde-Ooste sal sien opkom.
Tog was Israel nie in die tyd van die Ottomaanse Ryk in Palestina teenwoordig nie. As die profesie primêr oor ryke handel wat oor Israel beheer sou uitoefen (die profesie is duidelik met die oog op Israel se toekoms gegee), kan ons nie die Ottomaanse Ryk daarby insluit nie. Ons vind dan ook dat daar in Daniël 7 geen verdere dier na die vierde een (die Romeinse Ryk en sy voortsettings) vermeld word wat voor die wederkoms op die toneel sal verskyn nie. Volgens beide die profesieë van Daniël 2 en 7 sal die tien tone uit die vorige ryk (die Romeinse Ryk) te voorskyn kom.
Nuwe Gebeure in die Europese Unie
Ek het vroeër genoem dat die interpretasie van onvervulde profesieë nie losgemaak kan word van die verklaarder se eie tydsomstandighede nie. As ’n mens te vroeg lewe, soos die hervormers van vyfhonderd jaar gelede, is dit feitlik onmoontlik om so ’n profesie reg te vertolk. Omdat hulle nie in die regte tydsvak gelewe het nie, was dit vir hulle onmoontlik om te voorsien wat ons vandag in retrospek weet omdat ons oor die geskiedenis terugkyk. Maar ons weet ook nie of ons self in die tyd sal lewe waarin die profesie oor die tien tone in vervulling sal gaan nie.
Dit is wel moontlik dat die wêreldtoneel al meer in daardie rigting ontvou. Soos die wêreldsituasie verander sal ons interpretasie dus al meer of al minder sin maak. Nuwe ontwikkelinge op die wêreldtoneel versterk sekere sieninge en maak ander weer onwaarskynlik.
Dit bring ons by huidige gebeure. Ek wil op twee belangrike ontwikkelinge fokus wat direk uit die wêreldwye ekonomiese krisis voortgespruit het. Ten eerste is daar die eerste pogings van die Eurolande (die lande in die Europese Unie wat die Euro as gemeenskaplike geldeenheid aanvaar het) om hul ekonomië in die lig van die finansiële krisis te herstruktureer. Dit het tot gevolg dat hierdie lande die ander lande van die Europese Unie vooruitgaan in hul pogings tot integrasie.
Ten tweede is daar die Arabiese opstande wat ook direk uit die krisis voortvloei. Dit kan lei tot die demokratisering van die Arabiese lande wat al om die Middellandse See lê en selfs tot hul toekomstige insluiting by die Unie. Ek sal aantoon hoe hierdie twee stelle gebeure saam in die raamwerk van die toekomstige Europese Unie verstaan moet word. Ek wil dit dan met die profesieë oor die tien tone en die tien horings in verband bring.
As ’n mens die Anglo-Amerikaanse media lees (tydskrifte soos byvoorbeeld The Economist), dan merk jy gou uit hul reaksie watter ontwikkelinge in die Europese Unie van belang is. Wanneer hulle so te sê histeries begin raak soos destyds toe die Europese parlement ingestel is, dan weet jy dat belangrike gebeure in die Unie ter sprake is. Iets soortgelyks het onlangs weer gebeur waaroor sommige in die Anglo-Amerikaanse media baie ongelukkig is. Die rede vir die ongelukkigheid is omdat sommige lande in die Unie, naamlik die Eurogroep – wat die Euro as geldeenheid aanvaar het – nou begin weg beweeg van ander lande in die Unie.
Die leiers van hierdie lande het as gevolg van die ekonomiese krisis in Europa vir die eerste keer onafhanklik van die ander lande vergader. Hierdie groep word die “Regering van die Eurogebied” genoem. Hulle beplan om al hul finansiële strukture al meer te integreer. As hierdie proses voortduur sal hierdie lande ’n kerngroep binne die Europese Unie vorm wat mettertyd ook polities al meer geïntegreerd sal raak.
Aangesien die Anglo-Amerikaners baie teen die verdere politieke integrasie van die Europese Unie gekant is – Brittanje is tans besig met wetgewing om alle toekomstige oorgawe van magte aan die Unie aan referendums te onderwerp – is hulle baie ongemaklik met hierdie ontwikkeling. Hulle besef dat hulle, en enkele ander lande wat soos hulle voel, op die langtermyn buite hierdie kerngroep sal val. Alhoewel die Anglo-Amerikaners voorheen hierdie ontwikkeling in die Unie probeer stop het, laat die Nice Verdrag wat in 2003 van krag geword het, die ander lande toe om met so ’n proses voort te gaan.
Die Arabiese Opstande
Terwyl hierdie dinge in Europa gebeur, vind ons skielik ook dramatiese veranderinge in Noord-Afrika. Opstande kom regoor die Arabiese gebied rondom die Middellandse See en selfs wyer in die Midde-Ooste voor. Die omstandighede vir sulke opstande was ideaal – grootskaalse ekonomiese insinking, mense wat onrustig raak omdat hulle ekonomies gefrustreerd is, jong mense wat moderne tegnologie gebruik en die behoefte aan ’n vryer samelewing.
In lande soos Tunisië en Egipte was hierdie opstande reeds suksesvol en is die autokratiese heersers van hul mag ontneem. Oral word gepraat van die “Arabiese Ontwaking” of die “Arabiese Lente”. Dit lyk of daar demokraties-verkose regerings in hierdie lande aan bewind kan kom. Gaan hierdie lande inderdaad demokrasië word? Alhoewel dit nog ’n lang tyd sal neem, is dit heeltemal moontlik dat baie van hulle (almal?) mettertyd demokrasië sal word.
Hierdie gebeure kom baie ooreen met die opstande wat destyds met die val van Kommunisme in Oos-Europa voorgekom het. En net soos die Europese Unie daardie lande aan die hand gevat het op hul pad na demokrasie, so het die Unie alreeds hulp aan Tunisië, Egipte asook die Libiese rebelle aangebied. Turkye word allerweë as ’n toonbeeld van Moslem demokrasie beskou – en hierdie lande word aangemoedig om die Turkse voorbeeld te volg.
Die moontlikheid bestaan dat hierdie lande op die langer termyn net soos die Oos-Europese lande (en moontlik ook ander lande rondom die Swart See) by die Europese Unie ingeskakel sal word. Onderhandelinge in hierdie verband is alreeds met Turkye aan die gang alhoewel dit ’n tyd gelede vasgeval het.
Daar bestaan reeds ’n groep lande rondom die Middellandse See-kus wat op Franse inisiatief met mekaar asook die Unie begin saamwerk het. As hierdie lande demokrasië word kan daardie hele
 |
| Fig 2. Die Verenigde Europa as die toring van Babel |
gebied mettertyd by die Unie ingeskakel word. Alhoewel hulle miskien nie volwaardige lede van die Unie sal word nie, sal hulle moontlik spesiale lede word wat deel van die vryhandelsgebied uitmaak, maar waarin sekere dinge soos die vrye vloei van mense beperk sal wees. So ’n verloop van gebeure sal beteken dat die Europese Unie al meer soos ’n herstelde Romeinse Ryk begin lyk aangesien die lande rondom die Middellandse See almal in die gebied van die ou Romeinse Ryk val.
Die Nuwe Toring van Babel
Wat het dit met die profesie oor die tien tone/horings te doen? Dit sal duidelik word sodra ons al hierdie ontwikkelings saam beskou. Wat ons vind is dat die Europese Unie, wat tot onlangs nog saam voort beweeg het, nou in verskillende vlakke begin vertak, naamlik die Eurolande wat verder wil integreer, lande soos Engeland wat nie verder enige mag aan die Unie wil afstaan nie en dan die lande soos Turkye wat daarby ingesluit kan word, maar wat waarskynlik nooit volle lidmaatskap van die Unie sal verkry nie. Ek is van mening dat die lande rondom die Middellandse See waar die opstande voorkom mettertyd deel van die derde groep sal word.
Nou wil ek ’n amptelike plakaat van die Verenigde Europa voor oë roep (fig. 2). Die plakaat dateer uit die tyd toe daar nog net twaalf lande in die Verenigde Europa was (i.e. 1986-1993). Dit toon die skildery van Pieter Bruegel van die onvoltooide toring van Babel met verskillende vlakke na bo wat hy in 1563 voltooi het. Op die plakaat is twaalf sterre bo die toring aangebring ooreenkomstig die twaalf lande waaruit die Verenigde Europa na die insluiting van Spanje en Portugal in 1986 bestaan het. Die onderste ster is egter agter die top van die toring verborge sodat net elf sterre sigbaar is. Die boonste een is die grootste en die ander tien is in 'n skuinsgedraaide reghoekige vorm daaronder gerangskik. Die byskrif lees: “Many Tongues, One Voice”. Dit wys op die feit dat die lande van die Verenigde Europa hul verskille agter gelaat het en met een stem op die wêreldtoneel begin praat.
Wat veral interessant is, is die vorm van die toring. Dit is ’n tipiese Mespotamiese ziggurat. Die “toring van Babel” het so gelyk. Die stap-piramiede by Saqqara in Egipte lyk ook so. Dit bestaan uit verskillende vlakke. Daar is ’n breë onderste vlak, ’n tweede vlak bo dit en so voorts. In die middel is ’n kern deel wat die hoogste strek. Ek wil voorstel dat die toekomstige Europese Unie baie soos hierdie piramide gaan lyk.
Op die heel basiese vlak sal alle lande in die Unie deur sekere minimum vereistes soos ’n vryemarkstelsel geïntegreerd wees (die vlak waarop lande soos Turkye en ander Moslem demokrasieë rondom die Middellandse See sal wees). Daarna sal ’n kleiner groep lande volg wat verder geïntegreerd is (miskien die vlak waarop lande soos Engeland sal wees). Die groep lande wat een geldstelsel deel sal ’n verdere kleinere groep vorm (die Eurolande). Dit is moontlik dat daar nog ’n verdere groep lande sal wees wat ’n ware politieke unie vorm.
Dit is interessant dat die Bybel ook vir Rome, en in ’n sekere sin die Romeinse Ryk, met Babel vereenselwig. Ons lees byvoorbeeld in Openbaring 17:18 van die groot stad wat destyds heerskappy oor die konings van die aarde gevoer het, naamlik Rome. Nadat hierdie stad val is daar ’n uitroep: “Geval, geval, het die groot Babilon” (Open. 18:2; Open. 17:5). Ook Petrus verwys na Rome onder die naam “Babilon” (1 Pet. 5:13). Dit impliseer dat Rome die nuwe Babel is. Die gebruik van die toring van Babel as simbool vir die herstelde Romeinse Ryk, as dit daartoe kom, sal dus heel gepas wees.
Die Tien Tone/Horing
Ons moet maar die situasie in die toekoms dophou. Ons moet kyk hoe die situasie in Noord-Afrika en die Midde-Ooste verder ontvou. Ons moet kyk of daar inderdaad demokrasië in die Arabiese lande rondom die Middellandse See tot stand kom. As dit gebeur en hierdie lande begin soos Turkye al nader aan die Europese Unie beweeg, dan kan die toekomstige Europa maklik lyk soos ek dit hier geskets het.
So ’n Europa sal ongeveer dieselfde geografiese gebied as die destydse Romeinse Ryk – saam met die Germaanse gebiede wat daarbuite geval het – insluit. Dit sal baie soos ’n herstelde Romeinse Ryk begin lyk. Ek wil voorstel dat daar mettertyd in die kern van Europa ’n groep lande sal wees wat verder polities integreer – ’n groep wat uit tien lande sal bestaan ooreenkomstig die profesie van Daniël oor die tien tone/horings. Dit sal dan uit hierdie geledere wees dat die ander horing waarvan ons in Daniël 7 lees, te voorskyn sal tree. Die koms van hierdie antichristelike heerser sal ’n aanduiding wees dat die koms van Christus naby is.
So beskou is die Arabiese opstande ’n baie belangrike baken op die pad. Dit is opvallend dat hierdie opstande in Noord-Afrika en die Midde-Ooste juis met die veranderinge in die Europese Unie – die totstandkoming van die Regering van die Eurogroep – saamgeval het. Beide staan met die opkoms van ’n sterker Unie in verband. As dit nie was vir die wêreldwye ekonomiese insinking wat beide tot gevolg gehad het nie, sou ’n mens amper kon dink dat dit so beplan is. Dit alles dui op ’n nuwe fase in die totstandkoming van die Europese Unie wat al meer soos ’n herstelde Romeinese Ryk kan begin lyk. ’n Fase wat maklik tot die vervulling van die profesie oor die tien tone/horings kan lei.
Skrywer: Dr Willie Mc Loud (Ref. wmcloud.blogspot.com)
Tuesday, 13 March 2012
Het die Israelitiese uittog regtig plaasgevind?
In die Februarie 2012 uitgawe van die tydskrif Markplein word die historisiteit van die uittog betwyfel. Alhoewel dit as deel van die redaksionele kommentaar onder die "reaksie van ons lesers" verskyn het, het ek tog besluit om daarop te reageer. My brief is toe in die Maart uitgawe geplaas. Ek pos beide die betrokke gedeeltes wat in die tydskrif verskyn het hieronder. Lesers is welkom om kommentaar te lewer.
Markplein Februarie 2012
REAKSIE VAN ONS LESERS
Coenie se klip in die bos in die Desember-uitgawe het gehandel oor die logistieke probleme in verband met die Israeliete se uittog uit Egipte. Riaan Pienaar het van hom laat hoor na aanleiding daarvan en ‘n ander interessante gesigspunt na vore gebring. Ja, wraggies, Riaan, wie het nou al so daaraan gedink! Terloops, die jongste argeologiese navorsing kon geen bewyse van ‘n uittog vind nie en ontdekkings dui al meer daarop dat die Israeliete maar altyd in Kanaän gewoon het.
Markplein Maart 2012
REAKSIE VAN ONS LESERS
Ons het van Willie McLoud ‘n reaksie ontvang op ‘n paar dinge wat in die afgelope aflewering van Markplein geskryf is. Dankie vir jou brief, Willie. Dit is net wat ons in Markplein wil hê: hoe groter die verskeidenheid standpunte hoe beter. Ons hou ook daarvan om aangevat te word waar ons lesers van ons verskil.
Miskien is daar lesers wat o.a. wil reageer op Willie se toepassings van die konsep van pseudo-wetenskap.
"Ek het die nuutste uitgawe van Markplein met belangstelling gelees. Die naam het my dadelik opgeval omdat ekself verlede jaar in my eerste artikel op my blog die kontemporêre gespreksruimte met die beeld van 'n markplein toegelig het. In Plato se "Apologie", waarin hy Sokrates se verdediging voor die Atheense hof opteken, noem laasgenoemde hoe hy die gewoonte gehad het om by die toonbanke op die markplein gesprekke aan te knoop. Sy bevinding was egter dat diegene wat hy daar raakgeloop het, tipies daarvan oortuig was dat hulle werklike kennis oor dinge het, terwyl hulle eintlik in totale onkunde gelewe het. Ek wil voorstel dat dieselfde situasie in ons tyd geld: bykans almal praat asof hulle wetenskaplikes is!
Sokrates noem verder, in 'n latere gesprek voor sy teregstelling (aldus Plato), dat "teorieë waarvan die bewys op waarskynlikheid berus, bedrieglik is". Dit is 'n fout wat ook vandag algemeen voorkom. Sonder om Markplein in hierdie opsig uit te sonder, wil ek tog 'n paar voorbeelde hiervan in die vorige uitgawe uitwys (1/2012). In die toeligting van een van die briewe word die maatstaf van waarskynlikheid byvoorbeeld op 'n pseudo-wetenskaplike wyse ingespan om uitsprake oor die historisiteit van Bybelse verhale soos die uittog te maak (i.e. op grond van die moontlike logistieke probleme). So asof daar nie regdeur die geskiedenis - en tot vandag - vreemde en buitengewone dinge gebeur het nie. Voorts word die argeologie op dieselfde pseudo-wetenskaplike wyse ingespan om hierdie siening te onderskryf. Ons weet dat argeologiese opgrawings weinig 'n verteenwoordigende steekproef van data uit enige periode verteenwoordig. Argumente wat op stilswye gebaseer is (i.e. daar is geen bewyse vir die uittog gevind nie), is dus hopeloos onwetenskaplik. Ons kan in hierdie verband aan die Tel Dan Stela dink wat 'n paar jaar gelede die akademiese appelkar omgegooi het. Dit toon dat Dawid wel gelewe het soos uit die bewoording "huis van Dawid" op die stela gesien kan word - in teenstelling met die konsensus wat tot op daardie stadium in 'n groot deel van die akademiese gemeenskap bestaan het dat die vroeë monargistiese verhale onhistories is (dit is die lot van sogenaamde Bybelse "wetenskaplikes" wat hulle na my mening met 'n pseudo-wetenskap besig hou). Sommige was so oortuig van hul saak, dat hulle aanvanklik nie die fonds as eg wou aanvaar nie!
Alhoewel ek die hoofartikel oor die sogenaamde Nuwe Hervorming insiggewend gevind het, het hierdie dinge vir my 'n bietjie afbreek aan die tydskrif gedoen. Ek dink juis ons moet die hedendaagse pseudo-wetenskaplikheid wat so baie gesprekke op die kontemporêre markplein kenmerk, probeer vermy. Ek is juis bekommerd dat die Suid-Afrikaanse markplein in die voetspore van die Atheense markplein kan volg indien sommige pseudo-wetenskaplikes die groter bevolking so beïnvloed dat hulle uiteindelik die stemme van profete soos Sokrates verwerp en probeer dooddruk.
Sterkte met jul werk.
Willie Mc Loud
Sokrates noem verder, in 'n latere gesprek voor sy teregstelling (aldus Plato), dat "teorieë waarvan die bewys op waarskynlikheid berus, bedrieglik is". Dit is 'n fout wat ook vandag algemeen voorkom. Sonder om Markplein in hierdie opsig uit te sonder, wil ek tog 'n paar voorbeelde hiervan in die vorige uitgawe uitwys (1/2012). In die toeligting van een van die briewe word die maatstaf van waarskynlikheid byvoorbeeld op 'n pseudo-wetenskaplike wyse ingespan om uitsprake oor die historisiteit van Bybelse verhale soos die uittog te maak (i.e. op grond van die moontlike logistieke probleme). So asof daar nie regdeur die geskiedenis - en tot vandag - vreemde en buitengewone dinge gebeur het nie. Voorts word die argeologie op dieselfde pseudo-wetenskaplike wyse ingespan om hierdie siening te onderskryf. Ons weet dat argeologiese opgrawings weinig 'n verteenwoordigende steekproef van data uit enige periode verteenwoordig. Argumente wat op stilswye gebaseer is (i.e. daar is geen bewyse vir die uittog gevind nie), is dus hopeloos onwetenskaplik. Ons kan in hierdie verband aan die Tel Dan Stela dink wat 'n paar jaar gelede die akademiese appelkar omgegooi het. Dit toon dat Dawid wel gelewe het soos uit die bewoording "huis van Dawid" op die stela gesien kan word - in teenstelling met die konsensus wat tot op daardie stadium in 'n groot deel van die akademiese gemeenskap bestaan het dat die vroeë monargistiese verhale onhistories is (dit is die lot van sogenaamde Bybelse "wetenskaplikes" wat hulle na my mening met 'n pseudo-wetenskap besig hou). Sommige was so oortuig van hul saak, dat hulle aanvanklik nie die fonds as eg wou aanvaar nie!
Alhoewel ek die hoofartikel oor die sogenaamde Nuwe Hervorming insiggewend gevind het, het hierdie dinge vir my 'n bietjie afbreek aan die tydskrif gedoen. Ek dink juis ons moet die hedendaagse pseudo-wetenskaplikheid wat so baie gesprekke op die kontemporêre markplein kenmerk, probeer vermy. Ek is juis bekommerd dat die Suid-Afrikaanse markplein in die voetspore van die Atheense markplein kan volg indien sommige pseudo-wetenskaplikes die groter bevolking so beïnvloed dat hulle uiteindelik die stemme van profete soos Sokrates verwerp en probeer dooddruk.
Sterkte met jul werk.
Subscribe to:
Posts (Atom)